Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting in samenwerking met:
Prof. dr. Ad Masclee, MDL-arts
Dr. Laurens van der Waaij, MDL arts
De Prikkelbare Darm Syndroom Belangenorganisatie (PDSB)
Laatst herzien:
December 2017
Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)
Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of Irritable Bowel Syndrome (IBS) is een verstoring van de functie van het maag-darmkanaal, met name van de dikke darm. Het is een veel voorkomende chronische darmaandoening. Naar schatting komt het bij ruim 10% van de Nederlanders voor. Bij PDS maakt de darm te veel of juist te weinig bewegingen. Hierdoor kunnen diarree of juist verstopping ontstaan. Bij ruim 60% van de mensen met PDS zijn de zenuwen in de darmwand extra gevoelig. PDS wordt steeds meer gezien als een verstoring in de hersen-darm-as, waarbij de darmen verstoorde signalen aan de hersenen geven. En de hersenen verstoorde signalen aan de darmen, of beide.
meer over deze aandoeningJeroen Kolkman (MDL-arts) over PDS
PDS werd lange tijd gezien als een psychische aandoening. Het zou tussen de oren zitten. Dat kwam mede doordat er geen duidelijke lichamelijke oorzaak kon worden gevonden.
Tegenwoordig is het duidelijk dat PDS geen psychische oorzaak heeft. Wel kunnen psychische factoren, zoals stress en angst, PDS-klachten verergeren of uitlokken.
Hoe herken ik het?
PDS kenmerkt zich door buikpijn, buikkrampen, problemen met de ontlasting, een opgezette buik of winderigheid door gasvorming. Mensen met PDS ervaren vaak diarree of juist verstopping. Een poeppatroon waarbij diarree en verstopping elkaar afwisselen komt ook voor. Pijn in de buik staat op de voorgrond bij PDS.
De meest voorkomende klachten bij PDS
Voor de diagnose PDS moet je tenminste twee van de volgende klachten hebben:
- Buikpijn en is gerelateerd aan de ontlasting
- Problemen met de ontlasting: diarree en/of verstopping
- Opgezette buik en/of opgeblazen gevoel
- Overmatige winderigheid
Er zijn diagnostische criteria voor PDS: de zogenaamde Rome IV criteria
meer over de klachten en symptomenBuikklachten?
Check of je mogelijk PDS hebt met onze online test
naar de PDS testLet op
Klachten zoals bloed bij de ontlasting, onverklaarbaar gewichtsverlies of koorts horen niet bij PDS. Ga met deze klachten direct naar de huisarts. Ook als je klachten ontstaan op latere leeftijd (boven de 50 jaar) of als de stoelgang plotseling duidelijk verandert, is het aan te raden om naar de huisarts te gaan.
Hoe gaat het verder?
Heb je last van klachten en denk je PDS te hebben? Ga dan eerst naar de huisarts. Jouw huisarts zal de diagnose stellen van jouw klachten en indien mogelijk de behandelmogelijkheden met je bespreken. Mocht er verder onderzoek nodig zijn, zal de huisarts je doorverwijzen naar een specialist.
meer over de diagnose en behandeling
alle info op een rijin onze gratis brochures PDS en voeding
Wat kan ik doen?
Voeding speelt een belangrijke rol bij PDS. Vrijwel alle patiënten geven aan dat voeding van invloed is op hun klachten en dat bepaalde voedingsmiddelen klachten kunnen verergeren en andere deze juist weer kunnen verminderen. Verder kunnen vochtinname, stress, beweging en roken invloed hebben op jouw klachten. Pas jouw levensstijl daarom aan op wat het beste bij jou werkt.
meer over wat ik kan doen
Veelgestelde vragen over PDS
We ontvangen veel vragen over PDS (Prikkelbare Darm Syndroom). We hebben de meest gestelde vragen en antwoorden op een rij gezet. Let op: Wij kunnen geen persoonlijke medische adviezen geven en hebben geen artsen in dienst. Voor persoonlijke vragen is het raadzaam om contact op te nemen met je (huis)arts.
bekijk de vragen en antwoordenDit doen wij voor PDS
PDS is één van de meest voorkomende aandoeningen in Nederland. Het ziekteverzuim van PDS is hoger dan griep. Patiënten kampen met onzekerheid, stress en moeten vaak lang zoeken naar de behandeling die het beste bij hen past. Wij werken nauw samen met patiëntenvereniging PDSB en beroepsvereniging NVMDL aan betere zorg voor PDS-patiënten.
Meer toiletten in Nederland
PDS-patiënten kampen, net als veel andere Nederlanders, met het chronische tekort aan openbare toiletten. Wij maken ons samen met andere organisaties hard voor meer openbare toiletten.
meer over dit projectPDS-test
Iedereen met klachten wil snel weten wat er met hem of haar aan de hand is. Samen met de PDSB ontwikkelden we de PDS-test, een vragenlijst waarmee je er achter kunt komen of jou klachten mogelijk wijzen op PDS. Sinds de lancering is de test al meer dan 350.000 keer ingevuld.
doe de testKenniscentrum PDS
Om de zorg voor PDS-patiënten verder te verbeteren is in drie ziekenhuizen, als onderdeel van de afdeling Maag-, Darm-, Leverziekten, het kenniscentrum PDS opgezet. Hierin werken artsen, diëtisten, psychologen en/of hypnotherapeuten nauw samen met huisartsen uit de regio.
meer informatie over de kenniscentraKeuzehulp PDS
Voor PDS zijn vele behandelopties. Om je te helpen welke behandeling bij jou past ontwikkelden we met artsen en patiënten de keuzehulp PDS. De keuzehulp helpt je om inzicht te krijgen in wat voor jou belangrijk is bij het kiezen van een behandeling.
naar de keuzehulp