Darmkanker is kanker die in de darmen is ontstaan. Het ontstaat uit poliepen. Een poliep is een bultje aan de binnenkant van de darm. De meeste poliepen zijn onschuldig, maar in sommige poliepen ontstaat darmkanker. Van poliepen merk je meestal niets. Bij kanker is de celdeling in het lichaam verstoord. Deze cellen vormen een kwaadaardig gezwel, ook wel een tumor of kanker genoemd. Darmkanker komt het vaakst voor in de dikke darm. Er is niet één oorzaak van darmkanker. Darmkanker kan ook uitzaaien. Er zijn dan kankercellen losgekomen van de tumor en in lymfeklieren of in andere organen terechtgekomen.
Darmkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker. In Nederland kregen in 2022 ruim 12.000 mensen darmkanker. In 2021 overleden er bijna 4.500 mensen aan deze ziekte. Hiermee staat darmkanker op de tweede plaats van kankersoorten waaraan mensen in Nederland overlijden. Darmkanker geeft vaak pas in een laat stadium klachten. Daarom is vroege opsporing zo belangrijk. Hoe eerder bekend is of het echt darmkanker is, hoe beter de behandelmogelijkheden en hoe groter de kans op overleven. Wanneer men er op tijd bij is, is de overlevingskans na 5 jaar ongeveer 95%. Wanneer men er laat achter komt is dat maar 12%.
De dikke darm
De dikke darm is het laatste deel van je spijsvertering en is ongeveer 1,5 meter lang. De dikke darm ligt in je buik keurig om je dunnen darm heen. In de dikke darm worden vocht en zouten uit de voedselbrij gehaald, zodat er ontlasting ontstaat. Met knijpbewegingen wordt de ontlasting naar het einde van de dikke darm geduwd. Daarnaast leven er biljoenen bacteriën, virussen, gisten en schimmels in de darmen die enorm goed werk voor je doen. Samen heten ze het microbioom. Het microbioom helpt mee om je darmwand gezond te houden. Ook ondersteunt het je afweersysteem. Meer informatie over de spijsvertering en het microbioom vind je hier.
Een tumor in je darm kan klachten geven. Bloed bij de ontlasting, onverklaarbaar gewichtsverlies of loze aandrang kunnen met darmkanker te maken hebben. Daarnaast zijn er factoren die de kans op darmkanker vergroten. Zo komt darmkanker vooral voor bij mensen die ouder zijn dan 50 jaar. Als je ouder bent dan 50 jaar is het dus goed om extra alert te zijn op klachten. Als er darmkanker in jouw familie voorkomt is de kans op darmkanker ook groter. Zeker als het voorkomt bij familieleden onder de vijftig jaar en/of als dit eerstegraads familieleden zijn. Ook een chronische darmontstekingsziekte en een ongezonde leefstijl verhogen het risico.
Darmkanker kan klachten geven, maar het komt ook voor zonder klachten. Zo kan het ontdekt worden door het bevolkingsonderzoek of een ander onderzoek. Als je klachten hebt die kunnen wijzen op darmkanker is het altijd verstandig om op tijd naar de huisarts te gaan.
De meest voorkomende klachten van darmkanker zijn:
bloed en/en of slijm in je ontlasting
een verandering in je ontlasting die niet over gaat
het gevoel dat je moet poepen, ook al moet je niet. Of het gevoel dat de darm niet helemaal leeg is na het poepen
afvallen zonder reden
vermoeidheid die niet overgaat (vaak door bloedarmoede)
Hoe wordt de diagnose gesteld? Welke behandelingsmogelijkheden zijn er en wat is mijn vooruitzicht? Er zijn veel vragen die je kunt hebben. Wanneer verder onderzoek nodig is, verwijst de huisarts je door naar het ziekenhuis. Om de juiste diagnose te kunnen stellen, krijg je daar een uitgebreider onderzoek. Als er darmkanker gevonden is, kunnen er verschillende vervolgonderzoeken plaatsvinden. Deze geven meer inzicht in de uitgebreidheid en het stadium van de ziekte. Daarna kan er een keuze gemaakt worden voor de meest optimale behandeling. Er bestaan verschillende behandelingen. Dit kan een operatie zijn of bijvoorbeeld chemotherapie. De arts kan je vertellen welke behandeling het meest geschikt is.
''Als de poliepen niet waren verwijderd, had het slecht kunnen aflopen. Gelukkig is het nooit zover gekomen. Ik was er op tijd bij.''
Loes
''Je gaat verzinnen wat het allemaal zou kunnen zijn, maar aan darmkanker heb ik nooit gedacht''
Margriet
''Met de camerapil werden poliepen bij mij ontdekt.''
Marlijn Weerdenburg
''Dankzij het bevolkingsonderzoek leeft mijn vader nog.''
Hans
''De uitslag van het bevolkingsonderzoek was een verrassing. Ik kreeg het signaal dat verder onderzoek noodzakelijk was.''
Wolter
''Toen ik de bezorgde blik van de assistente zag, wist ik dat het niet goed zat.''
Peer
''Dit zijn mijn bonusjaren''
Wat kan ik doen?
Een diagnose darmkanker betekent nogal wat. Je komt volop in de zorg terecht. Daarbij brengt de behandeling veel onzekerheden. Er zijn allerlei zaken waar jij en je naasten mee te maken kunnen krijgen als je darmkanker hebt. Hoe de zorg er voor jou uitziet, hangt natuurlijk af van jouw persoonlijke situatie en de klachten die je tijdens en na de behandeling hebt.
Iedereen tussen de 55-75 jaar krijgt een oproep voor het bevolkingsonderzoek darmkanker. Je kunt dan ontlasting opsturen om te laten onderzoeken of hier bloed in zit. Je hoeft hier dus niet voor naar het ziekenhuis en het is geen vervelend onderzoek. Als er uit het bevolkingsonderzoek blijkt dat er bloed bij je ontlasting zat, kan dit door darmkanker komen. Je krijgt dan een oproep voor een kijkonderzoek in het ziekenhuis. Het is goed om te weten dat bloed bij de ontlasting niet altijd door darmkanker komt. Meestal is er een andere oorzaak, zoals een goedaardige poliep of een aambei.
Veelgestelde vragen over darmkanker en het bevolkingsonderzoek
We hebben de meest gestelde vragen en antwoorden over darmkanker en het bevolkingsonderzoek darmkanker op een rij gezet. We kunnen geen persoonlijke medische adviezen geven en hebben geen artsen in dienst. Voor persoonlijke vragen is ons advies om contact met je huisarts op te nemen.
De Maag Lever Darm Stichting zet zich in om darmkanker te voorkomen, te bestrijden en de gevolgen ervan voor patiënten te verminderen. Dit doen wij door voorlichting te geven en innovatief onderzoek te financieren. Darmkanker is vaak goed te behandelen als je er op tijd bij bent. Daarom hebben we er mede voor gezorgd dat het bevolkingsonderzoek darmkanker er is gekomen. Wij kunnen ons werk echter alleen doen met de steun van donateurs.
'Het zou toch fantastisch zijn als we onnodige kijkonderzoeken kunnen voorkomen en toch darmkanker vroegtijdig blijven opsporen? Ik ben blij als wij hier als team onze schouders onder mogen zetten.'
