Wat is winderigheid?
Bij iedereen is er altijd een hoeveelheid gas in het maagdarmkanaal aanwezig. Dit gas komt in het maagdarmkanaal door:
- Het inslikken van lucht.
Elke keer als we slikken, komt er ook een kleine hoeveelheid lucht mee naar binnen. - Gasvorming door de darmflora.
De darmflora is een verzamelnaam voor alle bacteriën die zich in de darm bevinden. Onverteerde voedselresten die in de dikke darm terechtkomen, worden door de darmflora bewerkt. Bij dit proces komen veel gassen vrij. - De bloedsomloop.
Een heel klein deel van het gas is afkomstig van de bloedsomloop. Gas wordt vanuit het bloed afgegeven aan de darm en ook weer door de darm afgegeven aan het bloed.
Hoe maak je een vezelrijke maaltijd?
Het gas in de darm bestaat vrijwel geheel uit stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan. Dit zijn allemaal reukloze gassen. Het stinken van winden heeft te maken met een geringe hoeveelheid stinkende gassen. Dit zijn vaak zwavelverbindingen (rotte eieren) die vrijkomen bij de afbraak van bepaalde eiwitten. De samenstelling en de geur van het darmgas heeft onder andere te maken met de voeding en de darmflora.
Iedereen laat winden en dat is dus heel normaal. Om het darmgas kwijt te raken, wordt er per dag ongeveer 10 keer een wind gelaten. U merkt hier nauwelijks iets van.
Extra gasvorming in de darm is een vervelend probleem, vooral als er geen controle is over het winden laten. Mensen schamen zich er vaak voor. Zij gaan contacten vermijden en durven het niet met de huisarts te bespreken.
Oorzaak
Klachten van winderigheid kunnen veroorzaakt worden door:
- Teveel luchtslikken. Bij spanning en stress, roken, drinken door een rietje, veel kauwgom kauwen en een slecht zittend kunstgebit wordt veel extra lucht ingeslikt. Ook mensen die snel praten, snel eten zonder goed te kauwen of snel drinken, slikken ongemerkt veel extra lucht mee naar binnen. Dit is ook het geval bij mensen die vaak hyperventileren of bij patiënten met longemfyseem.
- Het eten van bepaalde voedingsmiddelen zoals peulvruchten, uien, koolsoorten, fruit en light-producten. Sommige koolhydraten uit onder andere peulvruchten, groenten en fruit worden niet volledig verteerd en opgenomen in de dunne darm. Ze komen onveranderd in de dikke darm terecht en worden daar door de darmflora bewerkt (vergist). Extra gasvorming is het gevolg. Ook fructose in fruit en vruchtensappen en sorbitol (zoetstof in light-producten zoals kauwgom en frisdrank) worden minder goed verteerd en opgenomen.
- Het gebruik van bepaalde medicijnen met een laxerende werking. Zemelen, vezelpreparaten en lactulose kunnen veel gasvorming veroorzaken.
- Een andere klacht of aandoening, zoals verstopping of constipatie of het prikkelbare darm syndroom (PDS).
- Lactose-intolerantie. Bij mensen die lactose niet verdragen, wordt het melksuiker (lactose) uit melk niet afgebroken en opgenomen in de dunne darm. Het melksuiker komt onveranderd in de dikke darm terecht en wordt daar vergist met gasvorming als gevolg.
- Andere darmziekten. Ook bij andere darmziekten zoals onder andere gluten-intolerantie (coeliakie), de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa kan extra gasvorming optreden.
- Het eten of drinken van voedingsmiddelen die veel lucht bevatten zoals frisdranken, bier, slagroom, soufflé, brood en omelet. Ongemerkt wordt met het voedsel ook veel lucht ‘gegeten’.
Klachten en symptomen
Extra winderigheid is meestal niet de enige klacht. Vaak is er ook sprake van rommelingen in de buik, een opgeblazen gevoel en darmkrampen.
Om het extra darmgas kwijt te raken wordt soms wel 30 á 40 keer per dag een wind(je) gelaten. De klachten worden erger als de winden worden ingehouden
Diagnose van Winderigheid
Extra gasvorming is meestal onschuldig. De winderigheid is eerder lastig dan gevaarlijk. Een bezoek aan de huisarts is dan ook meestal niet noodzakelijk.
Heeft u ook andere klachten zoals diarree met slijm en/of bloed, een veranderd ontlastingspatroon, aanhoudende buikpijn of gewichtsverlies dan is een bezoek aan uw huisarts wel noodzakelijk.
De huisarts zal u een aantal vragen stellen over de klachten en uw voeding om erachter te komen waardoor uw klachten veroorzaakt worden. Ook een lichamelijk onderzoek van uw buik en een inwendig onderzoek van de anus en de endeldarm (rectaal toucher) is soms nodig.
Behandeling
Als de winderigheid het gevolg is van een andere ziekte dan moet deze achterliggende ziekte behandeld worden. Om de winderigheid te voorkomen en bestrijden zijn een aantal adviezen van belang
Meer hierover leest u bij tips en adviezen. Eventueel kan de arts u doorverwijzen naar een diëtist voor voedingsadviezen.
Tips en adviezen bij Winderigheid
Het is niet altijd duidelijk wat de oorzaak is van extra gasvorming.
Om winderigheid te voorkomen en te bestrijden is het belangrijk dat u:
- Regelmatig eet en geen maaltijden overslaat.
- Producten vermijdt die extra gasvorming geven.
Dit zijn producten zoals koolzuurhoudende frisdranken, bier, light-producten, peulvruchten, koolsoorten, ui, prei en dergelijke.
- Geen kauwgom gebruikt.
- Stopt met roken.
- Verstopping probeert te voorkomen door een gezonde, gevarieerde en vezelrijke voeding te gebruiken.
Bij verstopping is vezelrijke voeding erg belangrijk maar door het gebruik van extra vezels kan de gasvorming ook tijdelijk weer toenemen. Belangrijk is dan ook om het aantal vezels geleidelijk uit te breiden. Drink daarbij minimaal 2 liter per dag. - Rustig eet en goed kauwt. Neem voldoende tijd voor de maaltijd en praat niet te veel tijdens het eten.
Gerelateerde ziekten winderigheid
Synoniemen
- Gasvorming
- Flatulentie