Colitis ulcerosa betekent letterlijk een ontsteking van de dikke darm (colon = dikke darm, -itis = ontsteking), waarbij zweren gevormd worden (ulcerosa). Colitis ulcerosa noemt men, net als de ziekte van Crohn, ook wel een inflammatory bowel disease (IBD).
Bij colitis ulcerosa is er sprake van een chronische, regelmatig terugkerende ontsteking van de dikke darm. De ontsteking beperkt zich tot het slijmvlies, dat de binnenkant van de dikke darm bekleed. Bij colitis ulcerosa is de darm aaneengesloten ontstoken. Ook kunnen er klachten en ontstekingen buiten de darm voorkomen bij colitis ulcerosa.
Feiten en cijfers over colitis ulcerosa
In Nederland hebben ongeveer 90.000 mensen een chronische darmontsteking. Naar schatting heeft iets meer dan de helft hiervan colitis ulcerosa en iets minder dan de helft de ziekte van Crohn. Colitis ulcerosa wordt meestal ontdekt tussen 15 en 40 jaar. De ziekte komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
Ongeveer 90.000 mensen hebben een chronische darmontsteking
Colitis ulcerosa wordt meestal ontdekt tussen de 15 en 40 jaar
Er zijn naar schatting iets meer mensen met colitis ulcerosa dan met de ziekte van Crohn in Nederland
Colitis ulcerosa komt iets vaker voor bij mannen
10 Tips voor meer grip op je IBD
Wij willen mensen met deze spijsverteringsziekten helpen om meer grip te krijgen op hun ziekten. Want als je meer grip hebt op je ziekte, is je kwaliteit van leven groter. En dat gunnen wij iedereen. Daarom hebben we een handig boekje ontwikkeld voor mensen met IBD (ziekte van Crohn en colitis ulcerosa): ’10 tips voor meer grip op je IBD’.
De oorzaak van colitis ulcerosa is nog niet geheel bekend. Verschillende factoren spelen een rol in het ontstaan van de ziekte. In elk geval is er sprake van een sterke reactie van het afweersysteem. Daarom wordt colitis ulcerosa ook wel een auto-immuunziekte genoemd. Deze sterke afweerreactie veroorzaakt ontstekingen. Het is wel bekend dat erfelijkheid en de samenstelling van je microbioom een rol kunnen spelen. Ook vergroten leefstijlfactoren zoals roken, ongezonde voeding en gebruik van bepaalde medicijnen de kans op de ziekte en kunnen deze factoren klachten verergeren. Stress is geen oorzaak, maar kan klachten veroorzaken. De ontstekingen bij colitis ulcerosa worden niet veroorzaakt door een infectie met een virus, bacterie of parasiet.
Afweersysteem
Ons afweersysteem beschermt ons lichaam tegen schadelijke indringers, zoals bacteriën en virussen. Bij colitis ulcerosa is het afweersysteem in de war. Het gevolg is dat er ontstekingen ontstaan in de darm.
Erfelijkheid
Erfelijkheid speelt een rol bij de colitis ulcerosa. Vijf tot tien procent van de familieleden van iemand met een chronische darmontsteking heeft de ziekte ook. Bij familieleden van mensen zonder een chronische darmontsteking is dat percentage lager.
Bacteriën
Mogelijk spelen bepaalde bacteriën een rol bij het ontstaan van deze ziekte. Op dit moment wordt hier nog onderzoek naar gedaan.
Stress
Door overmatige stress ontstaan er bij veel mensen maag- en darmklachten. Stress alleen is niet de oorzaak van colitis ulcerosa. Wel heeft stress invloed op de ernst van de klachten.
Ray
''Een paar van de eerst woordjes van onze oudste zoon waren: papa pil, papa ziek, papa ziekenhuis. Dat was confronterend.''
Renske
''Ik kreeg plotseling heel heftige diarree aanvallen. Ik kon de deur niet meer uit, want vaak was ik niet op tijd bij een toilet, met alle genante en mensonterende gevolgen van dien.''
Dit doen wij
Het is onze missie om patiënten met colitis ulcerosa te helpen meer grip te krijgen op hun ziekte en hiermee de kwaliteit hun van leven te verbeteren. Dit doen we door samen te werken met zorgverleners en patiënten en onderzoek te doen naar voeding, vermoeidheid en gepersonaliseerde zorg.
Er lopen op dit moment verschillende onderzoeken die wij financieren die betrekking hebben op colitis ulcerosa:
Voedingsadvies voor iedere IBD-patiënt: Mensen met IBD hebben vaak veel vragen over hun voeding. Met dit onderzoek wordt onderzocht of het patiënten met IBD helpt om persoonlijke voedingsadviezen te krijgen via een app.
De Slimme toiletbril: een toiletbril die mogelijk darmontstekingen kan voorspellen en hiermee twijfel, stress en zorgen weg kan nemen bij de IBD-patiënten.
ENERGIZE IBD: Een onderzoek naar een online leefstijlprogramma voor IBD patiënten, dat ingaat op onbewerkte voeding, meer beweging, betere slaap en minder stress.
Poeptransplantatie: deze transplantatie kan zorgen voor een verminderde ontstekingsreactie en hiermee een nieuwe behandelmethode vormen voor colitis ulcerosa.
'Het ultieme doel van de slimme toiletbril is dat we kunnen ingrijpen vóór mensen een opvlamming hebben. Dat de bril bijvoorbeeld ziet dat spinazie een trigger is en het advies geeft een afspraak met een arts te maken of minder van die groente te eten.'
Begin dit jaar werd tioguanine officieel goedgekeurd door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) voor gebruik bij IBD-patiënten. Nanne de Boer en zijn collega’s is het nu gelukt dit medicijn opnieuw geregistreerd te krijgen.
Dankzij de steun van donateurs heeft de Maag Lever Darm Stichting subsidie toegekend aan vijf nieuwe projecten. Deze zorgprojecten dragen bij aan het verbeteren van de kwaliteit van leven voor mensen met een spijsverteringsziekte.
Er moet meer gebeuren om (ernstige) vermoeidheidsklachten aan te pakken. Dat blijkt uit een kennissynthese die is uitgevoerd in opdracht van ZonMw en de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF), waar de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) deel van uitmaakt.
10 januari 2022
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting.
In samenwerking met:
Dr. Liesbeth Kager, MDL-arts
Drs. Michelle Sikkens, MDL-arts
Dr. Ellen Witteman, MDL-arts
