Een cyste is een holte gevuld met vocht. Cysten in de lever komen vrij regelmatig voor. De afmeting van de levercyste kan variëren van enkele millimeters tot meer dan 10 cm doorsnede. Er kan sprake zijn van één of van meerdere cysten in de lever. Levercysten zijn onschuldig en veroorzaken meestal geen klachten. Als er wel klachten zijn, zijn verschillende behandelingen mogelijk.
De lever
De lever is een groot en belangrijk orgaan in ons lichaam. Zonder lever kunnen we niet leven. Het is onze chemische fabriek. De lever zorgt ervoor dat we belangrijke voedingsstoffen uit het bloed kunnen opnemen en gebruiken voor allerlei processen. Daarnaast maakt de lever giftige stoffen onschadelijk en ruimt hij afvalstoffen op. Al met al vinden er zo’n 600 verschillende processen in de lever plaats. De lever ligt in onze rechterbovenbuik vlak achter de ribben.
Oorzaken van levercyste
Levercysten kunnen aangeboren zijn maar kunnen ook op latere leeftijd ontstaan. Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van levercysten:
Uitgezette galwegen. Een levercyste kan ook ontstaan doordat een galgang in de lever uitzet. Dit kan veroorzaakt worden door de erfelijke ziekte van Caroli. Hierbij gaan de galwegen in de lever op zwakke plekken uitzetten. Op deze plekken kunnen vervolgens cysten ontstaan. De oorzaak van de uitzetting van de galwegen kan echter ook onbekend zijn.
De erfelijke aandoening polycysteuze nierziekte. Bij 40% van de mensen met deze ziekte komen niet alleen cysten in de nieren voor maar ook in de lever.
Een Echinococcus infectie (hondenlintworm of vossenlintworm). De eitjes van deze wormen kunnen in de ontlasting van honden en vossen zitten. Als de mens deze eitjes binnen krijgt via verontreinigd drinkwater of voedsel, komen de eitjes in de darm terecht. Hier kunnen larven uit de eitjes komen. Deze larven worden in het bloed opgenomen en komen vervolgens meestal in de lever terecht. Ze kunnen echter ook in de longen, het hart, de hersenen of de nieren terecht komen. Uit de larve ontwikkelt zich een blaasworm. Vervolgens ontstaan blaasjes met vocht om de blaasworm heen en zo ontstaat er een cyste. In Nederland komt besmetting nauwelijks voor maar in minder hygiënische landen is er wel besmettingsgevaar. Deze cysten worden ook wel hydatide cysten genoemd.
Hoe herken ik het?
Klachten en symptomen bij levercyste
In de meeste gevallen veroorzaakt een cyste geen klachten. Soms is er sprake van vage pijnklachten in de rechterbovenbuik. Als de cyste erg groot is, of als je meerdere cysten hebt, kan de pijn duidelijker aanwezig zijn. In zeldzame gevallen kan een cyste gaan bloeden of scheuren. Dit geeft vaak hevige, plotselinge buikpijn. Deze kans is met name aanwezig als de cyste(n) erg groot is (zijn). Ook kunnen er klachten optreden als een grote cyste de galwegen en/of bloedvaten dichtdrukt.
“Je spijsvertering kan je uitputten”
Door deze ervaring ben ik een ander persoon geworden. Ik weet nu heel goed wat belangrijk voor me is en wat niet.”
Een levercyste wordt vaak bij toeval ontdekt tijdens een echo van de bovenbuik. Een echo is een beeldvormend onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van geluidsgolven. De lever kan door middel van een echo goed in beeld gebracht worden. Soms is de arts niet zeker dat een gezwel, gevonden met de echo, een cyste is. In dat geval zal de arts een MRI-scan of CT-scan doen om de diagnose met zekerheid te kunnen stellen.
Bij een CT-scan en een MRI-scan wordt de lever in doorsneden gedetailleerd in beeld gebracht. Een CT-scan maakt gebruik van röntgenstralen terwijl een MRI-scan gemaakt wordt met behulp van een sterk magnetisch veld. Bij beide onderzoeken wordt van tevoren contrastvloeistof toegediend om het beeld nog duidelijker te maken.
Behandeling van levercyste
Als je geen last hebt van klachten is een behandeling niet nodig. Als je wel klachten hebt, zijn de volgende behandelingen mogelijk:
Punctie. Door middel van een punctie kan het vocht uit de cyste worden afgevoerd. De cyste wordt leeggezogen via een holle naald die de arts via jouw buikwand inbrengt. De arts doet zo’n punctie in combinatie met een beeldvormend onderzoek. Op het beeld (bijvoorbeeld de echo) ziet de arts precies hoe hij met de naald in de cyste komt. Een nadeel van een punctie is dat de cyste vaak na verloop van tijd weer terugkomt.
Injectie met alcohol. Een punctie waarbij de cyste wordt leeggezogen, wordt meestal gecombineerd met het injecteren van alcohol. Nadat de cyste is leeggezogen, injecteert de arts ethanol (alcohol). Dit zorgt ervoor dat de cyste verhard. In ongeveer 70% van de gevallen is één behandeling voldoende om de cyste blijvend te verwijderen.
Operatie. Wanneer bovenstaande behandelingen niet mogelijk of niet effectief zijn, is een operatie mogelijk. Tijdens de operatie kan de chirurg de cyste als het ware openmaken. De inhoud loopt dan in de buikholte. Deze behandeling wordt ook wel fenestratie genoemd. De chirurg kan ook de hele cyste verwijderen. Afhankelijk van het aantal cysten en de grootte van de cysten, besluit de chirurg welke methode de beste is.
Medicijn. Een cyste die veroorzaakt wordt door een Echinococcus infectie kan behandeld worden met een wormdodend medicijn. Deze behandeling wordt met name gebruikt in combinatie met andere behandelmethoden.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij levercyste
Goed de handen te wassen na het tuinieren of buitenspelen.
Was jouw handen ook altijd goed na toiletbezoek en voor het koken.
Knip jouw nagels kort en houdt ze goed schoon.
Was groente en fruit goed.
Eet geen rauwe groenten (zoals sla) en ongeschild fruit.
Drink alleen gekookt water of water uit flessen.
Let op dat jouw eten goed verhit is.
Patiëntenvereniging
De Nederlandse Leverpatiënten Vereniging (NLV) is een actieve patiëntenorganisatie voor iedereen die met een leverziekte te maken heeft: patiënten, familieleden, zorgverleners en andere betrokkenen. De vereniging verzorgt informatiemateriaal, geeft voorlichting, maakt het delen van ervaringen mogelijk en speelt een belangrijke rol in de belangenbehartiging van leverpatiënten
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting
In samenwerking met: Drs. Jeroen Jansen, MDL-arts
Dr. Alfons Geraedts, MDL-arts
Dr. Rob Ouwendijk, MDL-arts
Dr. Mark van Berge Henegouwen, GI-chirurg
Dr. Christianne Buskens, GI-chirurg
Laatst herzien: 2013
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.
