Wat is het?

Een Zenker divertikel is een uitstulping van de slokdarm naar buiten in de borstholte. De uitstulping neemt de vorm aan van een zakje. Een Zenker divertikel ontstaat meestal in het gedeelte van de slokdarm dat zich in de hals bevindt. Dus bovenaan in de slokdarm bij de overgang van de keel naar slokdarm.

Een Zenker divertikel ontstaat vrijwel altijd bij mensen die ouder zijn dan veertig jaar. Het komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. De uitstulping is op zich onschuldig. De klachten kunnen wel heel vervelend zijn. Als de divertikel erg groot wordt, is er bovendien een kleine kans op een perforatie (doorbraak) van de slokdarm.

De slokdarm

De slokdarm is een gespierde buis van ongeveer 30 cm lang. De slokdarm loopt van de keelholte tot aan de maag. Voedsel wordt door de spieren in de slokdarmwand actief naar de maag getransporteerd. De slokdarm bestaat (van buiten naar binnen) uit spieren, een laagje bindweefsel en slijmvlies. In het bindweefsel bevinden zich kliertjes die slijm produceren dat als glijmiddel dient. Voedsel gaat hierdoor gemakkelijker door de slokdarm heen.

Oorzaken bij Zenker divertikel

Waarschijnlijk ontstaat een Zenker divertikel door een combinatie van factoren. Een verhoogde druk in de slokdarm en een zwakke plek in de spierwand zijn belangrijke risicofactoren. Het is niet duidelijk waardoor een zwakke plek in de spierlaag ontstaat. Waarschijnlijk spelen verslapping door ouderdom en veelvuldige rek een rol. Mogelijk in combinatie met het regelmatig omhoog stromen van maaginhoud (reflux).

De uitstulping vormt een zakje waarin voedsel zich kan ophopen. Door deze ophoping wordt de slokdarmwand nog verder opgerekt en wordt de divertikel steeds groter. Wanneer steeds meer voedsel in de uitstulping blijft hangen, kan deze de slokdarm van opzij dichtdrukken. Dit heeft tot gevolg dat het eten niet meer goed zakt in de slokdarm.

Hoe herken ik het?

Klachten en symptomen bij Zenker divertikel

In het begin geeft een (nog kleine) Zeker divertikel niet of nauwelijks klachten. Soms komen hoestklachten, keelschrapen en een geïrriteerde keel voor. Als de divertikel wat groter wordt, kunnen de volgende klachten ontstaan:

Hoe gaat het verder?

Diagnose van Zenker divertikel

Een Zenker divertikel wordt meestal door één van onderstaande onderzoeken vastgesteld:

Behandeling van Zenker divertikel

Een Zenker divertikel is op zich onschuldig. In principe behandelen de artsen alleen als er ernstige klachten zijn.

De Zenker divertikel kan op verschillende manieren behandeld worden:

Wat kan ik doen?

Tips en adviezen bij Zenker divertikel

Veel mensen met een Zenker divertikel krijgen op den duur problemen met eten en slikken. Daardoor kunnen ook klachten zoals een verminderde eetlust en gewichtsverlies ontstaan. Onderstaande tips kunnen de klachten verminderen. Je kunt natuurlijk ook een diëtist om advies vragen. Als je erg veel last hebt van de klachten bespreek dan met je arts of een behandeling noodzakelijk is.

  • Broodmaaltijd
    • Snijd de harde korsten van het brood en besmeer het met smeuïg beleg. Drink iets bij iedere hap. Je kunt in plaats van brood ook pap nemen.

  • Warme maaltijd
    • Vlees: Vermijd vezelig vlees zoals rundvlees. Kip, wild of vis zijn meestal gemakkelijk door te slikken. Snijd het vlees of de vis heel fijn of maal het met behulp van staafmixer of keukenmachine. Voeg eventueel jus of bouillon toe om het doorslikken gemakkelijker te maken.

    • Groente: Ook groenten kun je pureren of fijn snijden. Gaar gekookte groente zijn meestal gemakkelijker door te slikken dan rauwkost. Je kunt de groente ook smeuïger maken met behulp van melk, room of saus.

    • Aardappelen: Je kunt de aardappelen smeuïg maken met behulp van jus, appelmoes, saus of bouillon of vervangen door puree. In plaats van aardappelen kan je ook gebruik maken van pasta of rijst gecombineerd met een saus.

    • Een maaltijdsoep is een goede variant voor de warme maaltijd. Snijd de vulling fijn of maak bijvoorbeeld erwtensoep.

    • Nagerecht of tussendoortje: zacht (geschild) fruit of een zuivelproduct zijn voorbeelden van geschikte nagerechten of tussendoortjes.

    • Tijdens alle maaltijden: eet rustig en kauw goed. Drink voldoende tijdens en na de maaltijd.

    • Vermijd hele grote maaltijden. Eet liever zes tot acht kleine maaltijden, in plaats van drie grote maaltijden op een dag.

    • Als je last hebt van een verminderde eetlust en gewichtsverlies, vraag dan advies bij een diëtist. Een diëtist kan een persoonlijk voedingsadvies geven en tips om op een gezonde manier extra calorieën binnen te krijgen.

Colofon

Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting

In samenwerking met:
Drs. Jeroen Jansen, MDL-arts
Dr. Alfons Geraedts, MDL-arts
Dr. Rob Ouwendijk, MDL-arts
Dr. Mark  van Berge Henegouwen, GI-chirurg
Dr. Christianne Buskens, GI-chirurg


Laatst herzien:
2013

We houden je graag op de hoogte

We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.

Doneer aan de Maag Lever Darm Stichting

Alleen dankzij de steun van donateurs kunnen wij ons werk blijven doen

Doneer