Wat is diarree (bij kinderen)
Diarree is een waterdunne ontlasting. Er is sprake van diarree wanneer de ontlasting meerdere keren per dag waterdun is. Als de ontlasting alleen wat minder vast is dan normaal is dat niet direct diarree. Diarree wordt soms ook wel buikloop genoemd.
In onderstaand filmpje wordt eerst in het kort de werking van het spijsverteringsstelsel uitgelegd. Daaronder kun je lezen wat mogelijke oorzaken zijn voor diarree bij kinderen.
Wat is normale ontlasting?
Ontlasting is licht- tot donkerbruin van kleur. Na het eten van bietjes of spinazie kan de ontlasting wel eens wat meer rood of groen van kleur worden. Dit komt door de kleurstoffen in deze groenten en is geheel onschuldig. Normale ontlasting is vrij soepel en smeuïg. Als de ontlasting te veel water bevat, wordt het dun of brijachtig. Jonge kinderen hebben vaak brijachtige ontlasting. Je hoeft je daar geen zorgen over te maken. Veel kinderen hebben elke dag ontlasting. Sommigen zelfs een paar keer per dag. Er zijn ook kinderen die niet zo vaak hoeven te poepen. Dit is allemaal ‘normaal’, want elk kind is anders.
Wat is diarree?
Bij zuigelingen en jonge kinderen komt diarree veel voor. We spreken van diarree als een kind enkele keren per dag dunne tot waterdunne ontlasting heeft. Soms gaat dit gepaard met buikpijn, koorts en afvallen. We maken onderscheid tussen:
Oorzaken van diarree (bij kinderen)
Diarree bij kinderen kan verschillende oorzaken hebben. Hieronder vind je de meest voorkomende.
Wat zijn de klachten bij diarree (bij kinderen)?
Klachten bij diarree kunnen zijn
- Waterdunne poep
- Vaak moeten poepen
- Moeite om de ontlasting op te houden
- Een lichte kleur en zurige geur van de ontlasting
- Buikkrampen
- Misselijkheid en braken
- Algemeen ziektegevoel
- Soms koorts
Soms heeft een kind meerdere keren per dag vegen of zelfs ontlasting in het ondergoed. Veel mensen denken dan dat het kind diarree heeft. Maar eigenlijk is het tegenovergestelde aan de hand. Het kind heeft dan namelijk last van verstopping.
Een grote prop ontlasting zit vast in het laatste stukje van de darm. Langs deze prop lekken kleine beetjes dunne poep weg. Dit heet daarom ook wel overloopdiarree. Meer informatie over verstopping bij kinderen vind je hier.
Hoe kan je acute diarree voorkomen?
Door zowel thuis als op vakantie een aantal maatregelen te nemen, verklein je de kans op acute diarree bij je kind. Hieronder een aantal tips en adviezen.
Hygiëne en voeding
- Zorg voor een goede persoonlijke hygiëne. Diarree is meestal zeer besmettelijk. Was je handen als je je kind hebt verschoond. Laat je kinderen hun handen met zeep wassen als ze op de wc zijn geweest en voordat ze gaan eten.
- Zorg voor hygiëne bij het bereiden van maaltijden. Was je handen en het kookgerei regelmatig, vooral na het aanraken van rauw vlees. Gebruik verschillende snijplanken voor vlees en groenten. Een snijplank kun je na gebruik het beste schoonborstelen met een beetje schuurmiddel.
- Bewaar eten koel, het liefst in de koelkast.
- Let op de uiterste houdbaarheidsdatum. Gooi voedingsmiddelen weg waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken.
- Verhit het eten altijd goed. Bak of grill varkensvlees en kip door en door, zodat het goed gaar wordt. Let erop dat gebarbecued vlees, vooral kip, ook van binnen gaar is.
Tips voor op reis
In het buitenland hebben kinderen meer kans om diarree te krijgen dan in Nederland. Zeker in (tropische) landen waar de hygiënische omstandigheden slechter zijn en het drinkwater minder betrouwbaar is. Let daarom op de volgende zaken:
- Wees kritisch bij alles wat je kind eet en drinkt.
- Laat je kind regelmatig zijn handen goed wassen. Vooral na toiletbezoek en voor het eten. Dit vermindert de besmettingskans met bacteriën.
- Geef alleen mineraalwater, melk en limonade uit flesjes, blikjes of pakjes. Niet overal is het water uit de kraan te drinken. Let erop dat consumpties op een terras uit een ongeopende fles komen. Gebruik geen ijsblokjes en geef alleen verpakte ijsjes.
- Kook water voor thee goed door.
- Geef geen ongekookt (rauw) voedsel en geen rauwe vis, schelp- of schaaldieren. Schil fruit altijd zelf.
- Was fruit en rauwkost met mineraalwater uit een fles.
- Bereid de maaltijden zelf. Zelf koken of bij iemand thuis eten is veiliger dan eten in restaurants of cafeetjes. Eet vooral niets van stalletjes of kraampjes. Breng het eten altijd aan de kook. Zorg voor een goede hygiëne bij het klaarmaken van eten.
- Bewaar etenswaren zo koel mogelijk en zorg ervoor dat er geen ongedierte bij kan.
- Bekijk of zwemwater veilig is. Wil je kind zwemmen in een riviertje, meer of haventje? Vraag dan na of het veilig is. In zoet, stilstaand water kunnen veel bacteriën zitten, zeker bij warm weer. In zee zwemmen is minder riskant.
- Zorg ervoor dat je kind geen water inslikt onder de douche.
- Neem ORS mee. ORS is een middel dat het vochtverlies aanvult. Het bestaat uit zouten en suikers en moet in water opgelost worden. In het buitenland kun je misschien niet snel een arts bereiken als je kind diarree heeft. Terwijl je op de dokter wacht, kun je alvast ORS aan je kind geven. ORS-junior is speciaal voor baby’s, peuters en kinderen tot 6 jaar. ORS en ORS-junior zijn zonder recept van de huisarts verkrijgbaar bij de drogist. Het is verstandig om het vanuit Nederland mee te nemen op vakantie.
Wat kan de arts doen?
Kinderen hebben vaker diarree dan volwassenen. Meestal gaat het om een onschuldige buikloop die vanzelf weer overgaat. Als je kind ook andere klachten heeft zoals buikpijn en misselijkheid en de diarree langer dan een dag aanhoudt, raadpleeg dan je huisarts. Ga meteen naar je huisarts als je kind ook last heeft van bloed en slijm bij de ontlasting, sufheid, hoge koorts, weinig plassen en hevige buikpijn of buikkrampen.
De huisarts kan middelen voorschrijven om de uitdroging te voorkomen of op te heffen zoals ORS.
Bij tekenen van ernstige uitdroging zal de huisarts je kind verwijzen naar het ziekenhuis. Hier kan je kind snel vocht toegediend krijgen. Dit kan door een slangetje via de neus naar de maag, wat een sonde wordt genoemd. Eventueel kan ook vocht worden toegediend via een infuus. Het vocht komt dan via een slangetje direct in een bloedvat.
Als je huisarts denkt dat je kind chronische diarree heeft, dan kan hij je kind doorverwijzen naar een kinderarts of kinder-maag-darm-leverarts (kinder MDL-arts). De kinder MDL-arts zal je kind verder onderzoeken en behandelen.
Wat kan je als ouder doen?
Het is belangrijk om op een aantal dingen te letten als je kind diarree heeft. Zo kan je achterhalen wat de oorzaak van de diarree is en maatregelen treffen om de klachten en gevolgen van diarree te verminderen of voorkomen.
Bij baby’s
- Als je baby diarree heeft, probeer dan in elk geval de voeding voort te zetten. Als je borstvoeding geeft, kan je daar gewoon mee doorgaan. Je baby kan door de diarree veel vocht verliezen. De kans op uitdroging is nog groter als je baby niet wil drinken en misschien ook nog overgeeft. Waarschuw de huisarts als je baby niet wil drinken of als de diarree niet binnen twee voedingen stopt. Was je handen goed nadat je je baby hebt verschoond. Dit is belangrijk, want diarree is meestal heel besmettelijk.
Bij kinderen vanaf een jaar
- Een groot risico van diarree bij kinderen is uitdroging. Dit gebeurt vrijwel alleen bij ernstige, acute diarree. Bij kinderen die één jaar of ouder zijn, moet je vooral proberen om het verloren vocht aan te vullen. Laat je kind daarom zo vaak en zoveel mogelijk drinken. Geef thee, bouillon, water of verdund vruchtensap. Geef vooral geen appelsap, onverdund vruchtensap of koolzuurhoudende dranken. Zorg dat de vloeistof niet te warm of te koud is. Je kind mag ook melk drinken, maar geef niet te veel melkproducten.
- Je kind zal niet veel willen eten. Probeer toch wat vast voedsel te geven, bijvoorbeeld een beschuitje, wat rijst en groente. Een kind met diarree kan gewoon vezelrijke voeding blijven eten, zoals groenten, fruit en volkorenbrood.
Heb je nog vragen over je klachten, neem dan contact op met je arts.
TIP ‘Rottige Buiken Boekje’
Speciaal voor kinderen bieden we het Rottige Buiken Boekje aan. Dit boekje is speciaal voor kinderen geschreven. Op een leuke en eenvoudige manier wordt uitgelegd hoe de spijsvertering werkt en hoe je je buik gezond kunt houden. Download hier ook twee leuke en leerzame posters over gezond toiletgedrag en gezond ontbijten.
Gerelateerde ziekten Diarree
Synoniemen
- Buikloop