Anale jeuk

Wat is het?

Anale jeuk (Pruritus ani) is jeuk aan en/of rondom de anus. Vaak komt jeuk voor in combinatie met huiduitslag rondom de anus of andere anale klachten zoals aambeien. Jeuk van de anus kan geen kwaad. Wel kan het vervelend zijn. Het komt veel voor.

Chirurg-Proctoloog Charlotte Molenaar (Proctoskliniek Bilthoven) beantwoordde tijdens een Facebook live-video vragen van kijkers over anale klachten. 

Hoe herken ik het?

Oorzaken van anale jeuk

Anale jeuk kan verschillende oorzaken hebben. We zetten de meest voorkomende op een rijtje:

In zeldzame gevallen zal de huisarts je doorverwijzen of aanvullend onderzoek aanvragen. Dit wanneer de oorzaak van de anale jeuk niet direct duidelijk is. Soms kan de huisarts bloedonderzoek of ontlastingsonderzoek doen om allergieën, bacteriën of parasieten in de darm aan te tonen.

Meest voorkomende klachten bij anale jeuk

Jeuk, soms in combinatie met een geïrriteerde huid of eczeem, rondom de anus.

Last van anale klachten?

Als je last hebt van anale klachten, kan je op de website analeklachten.online terecht voor meer informatie. Daar vind je een online tool om te achterhalen of je last hebt van anale klachten en wat je eraan kan doen. Ook met vragen kan je hier terecht. Deze website is tot stand gekomen in samenwerking met chirurgen die gespecialiseerd zijn in de proctologie.

Hoe gaat het verder?

Diagnose van anale jeuk

De diagnose wordt meestal gesteld op basis van de klachten en een lichamelijk onderzoek door een (huis)arts. De arts bekijkt het gebied rondom de anus om te zien of er sprake is van aambeien of beschadiging of irritatie van de huid rondom de anus. Zo nodig kan de huisarts met een vinger de binnenkant van de anus en endeldarm onderzoeken. Dit wordt een rectaal toucher genoemd.

Behandeling bij anale jeuk

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de anale jeuk. Worminfecties kunnen behandeld worden met een parasiet dodend middel. Bij aambeien of eczeem kan de huisarts een zalf voorschrijven.

Soms helpt kortdurend gebruik van zinkzalf. Bij sommige vormen van eczeem is zalf juist af te raden omdat dit de klachten kan veroorzaken of verergeren. Het is belangrijk om het gebied rondom de anus droog te houden.

Wat kan ik doen?

Tips en adviezen bij anale jeuk

Het is belangrijk om te zorgen voor een goede hygiëne van de anus en de huid rondom de anus. Hiervoor geven we je enkele adviezen:

  • • Vermijd geparfumeerd en/of vochtig toiletpapier. Het is verstandig de huid en de anus na de stoelgang goed met lauw water te wassen en geen zeep te gebruiken.
  • • Droog de huid daarna goed af (droogdeppen en niet wrijven) en houd de huid zoveel mogelijk droog.
  • • Gebruik geen zelfzorgmiddelen zoals zalf, crème of zetpillen, tenzij het op advies van de arts is.
  • • Draag bij voorkeur katoenen ondergoed en niet te strak zittende kleding.
  • • Om klachten als aambeien en wondjes aan de anus te voorkomen, is het belangrijk om te zorgen dat je ontlasting zacht en soepel is. Dat zorgt ervoor dat je niet hard hoeft te persen om de ontlasting kwijt te raken. Er ontstaan dan minder snel wondjes of aambeien en bestaande wondjes krijgen de kans om te genezen.

Onderstaande adviezen helpen de ontlasting zacht en soepel te houden:

Eet vezelrijk

Voedingsvezels zijn onmisbaar voor een gezonde spijsvertering en een goede ontlasting. Vezels werken als een spons en houden vocht vast waardoor de ontlasting zacht en soepel blijft. Ook stimuleren vezels de darmbeweging. Voorbeelden van vezelrijke voeding zijn groente, fruit en volkoren producten. Lees hier meer hoe je vezelrijk kan eten.

Drink dagelijks tenminste anderhalf tot twee liter vocht

Zeker als je vezelrijk eet, is het belangrijk dat je voldoende drinkt. Vezels werken als een spons en hebben voldoende vocht nodig om hun werk goed te kunnen doen. Als je te weinig drinkt, kunnen de vezels hun werk niet doen en  dat kan verstopping geven.

Zorg voor voldoende beweging

Door regelmatig te bewegen stimuleert dit de darmbeweging. Het zorgt ervoor dat de darm op gang blijft.  Hiermee voorkom je verstopping (obstipatie).

Gezond toiletgedrag

Ga meteen naar het toilet als je aandrang voelt. Door de ontlasting op te houden, wordt deze dikker en vaster. Hierdoor kan verstopping ontstaan. Neem rustig de tijd voor je toiletgang en kijk achterom. De kleur van de ontlasting zegt veel over je gezondheid. Meer over toiletgedrag vind je hier.

Contact met de huisarts

Eventueel kan de huisarts middelen voorschrijven die de ontlasting zachter maken.

Colofon

Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting.

In samenwerking met:
Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen (NVMDL)
Dr. Matthijs Kramer, MDL-arts, MUMC+ (NVMDL)
Dr. Kim van Boxtel, MDL-arts (gastroenterologist), Bravis ziekenhuis (NVMDL)

Laatst herzien:
mei 2023

We houden je graag op de hoogte

We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.

Doneer aan de Maag Lever Darm Stichting

Alleen dankzij de steun van donateurs kunnen wij ons werk blijven doen

Doneer