Wat is het?

Slokdarmspataderen zijn sterk uitgezette aderen die zich onder de slijmvlieslaag in de slokdarm bevinden. Slokdarmspataderen zijn altijd het gevolg van een andere ziekte.

De slokdarmDe slokdarm is een gespierde buis van ongeveer 30 cm lang. De slokdarm loopt van de keelholte tot aan de maag. Voedsel wordt door de spieren in de slokdarmwand actief naar de maag getransporteerd. De slokdarm bestaat (van buiten naar binnen) uit spieren, een laagje bindweefsel en slijmvlies. In het bindweefsel bevinden zich kliertjes die slijm produceren dat als glijmiddel dient. Voedsel gaat hierdoor gemakkelijker door de slokdarm heen.

Oorzaken van slokdarmspataderen

Verhoogde druk poortader

Slokdarmspataderen ontstaan door een verhoogde bloeddruk in de poortader. Deze verhoogde druk wordt ook wel portale hypertensie genoemd. De poortader is het bloedvat dat de lever met de bloedvaten van de darmen, milt, alvleesklier en galblaas verbindt. De poortader leidt het bloed uit deze organen naar de lever. De lever (onze chemische fabriek) ‘verwerkt’ het bloed. Door een verhoogde druk in de poortader kan stuwing van bloed ontstaan. Het bloed zoekt vervolgens een uitweg via de bloedvaten van de slokdarm (en maag). Dit is voor het bloed de weg van de minste weerstand. De aderen in de slokdarm zijn echter niet bestand tegen deze bloedaanvoer. Zij kunnen de grote hoeveelheden bloed niet verwerken en zetten daardoor uit. Hierdoor ontstaan spataderen. De spataderen ontstaan meestal in de slokdarm maar soms ook in het bovenste deel van de maag.

Levercirrose

Er zijn verschillende oorzaken voor een verhoogde druk in de poortader. De meest voorkomende oorzaak is levercirrose. Bij levercirrose wordt weefsel van de lever vervangen door bindweefsel of littekenweefsel. Hierdoor sterven de levercellen af. Het bloed kan niet meer goed door de kleine bloedvaten in de lever stromen. De druk in de poortader neemt daardoor toe.

Minder voorkomende oorzaken van de verhoogde druk in de poortader kunnen zijn:

Hoe herken ik het?

Klachten en symptomen bij slokdarmspataderen

Slokdarmspataderen geven zelf meestal niet of nauwelijks klachten. Bij grote spataderen is er kans op een bloeding. Dit gaat vaak gepaard met het braken van helderrood bloed soms met stolsels. Ook een pikzwarte, teerachtige ontlasting wijst op een bloeding van de slokdarm of maag. Als je denkt dat je last hebt van zo’n bloeding is het belangrijk direct een arts te waarschuwen. Vaak veroorzaakt de onderliggende aandoening op zichzelf ook al klachten. Als gevolg van een verhoogde druk in de poortader krijgen patiënten meestal last van vochtophoping in de buik. Dit wordt ook wel ascites genoemd. Ook een vergrote milt (splenomegalie) en uitpuilende aderen in de buikwand kunnen voorkomen.

Hoe gaat het verder?

Diagnose van slokdarmspataderen

Slokdarmspataderen kunnen vastgesteld worden door middel van een kijkonderzoek van de slokdarm (en maag). Dit wordt ook wel een gastroscopie genoemd. Met behulp van een flexibele slang (endoscoop) kan de arts via je mond in je slokdarm kijken. Op de endoscoop zit een lampje en een camera waardoor de arts afwijkingen van de slokdarm kan opsporen. Slokdarmspataderen zijn eigenlijk altijd het gevolg van een andere aandoening. Afhankelijk van de klachten zal de arts verder onderzoek doen om deze achterliggende aandoening vast te kunnen stellen.

Behandeling van slokdarmspataderen

Slokdarmspataderen ontstaan als gevolg van een ziekte, in de meeste gevallen als gevolg van levercirrose. Deze onderliggende ziekte moet, zo mogelijk, behandeld worden.

Behandeling bij bloedende slokdarmspataderen

De slokdarmspataderen zelf moeten direct behandeld worden wanneer ze gaan bloeden. Dit kan op verschillende manieren:

Behandeling om nieuwe klachten te voorkomen

Om herhaaldelijke bloedingen van de slokdarmspataderen te voorkomen of slokdarmspataderen te behandelen, kan de arts de volgende behandelingen voorstellen:

Wat kan ik doen?

Tips en adviezen bij slokdarmspataderen

Wanneer je slokdarmspataderen hebt is het verstandig om voorzichtig te zijn met het eten van harde voedingsmiddelen of producten met scherpe randjes of stukjes. De slokdarmspataderen kunnen hier mogelijk door gaan bloeden. In sommige gevallen is een levertransplantatie mogelijk als behandeling van levercirrose. Deze mogelijkheid is erg afhankelijk van de ernst en de oorzaak van de levercirrose. Het is verstandig om met je arts te bespreken of een levertransplantatie (op termijn) voor jou een mogelijkheid is.

Colofon

Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting

In samenwerking met:
Drs. Jeroen Jansen, MDL-arts
Dr. Alfons Geraedts, MDL-arts
Dr. Rob Ouwendijk, MDL-arts
Dr. Mark  van Berge Henegouwen, GI-chirurg
Dr. Christianne Buskens, GI-chirurg


Laatst herzien:
2013

We houden je graag op de hoogte

We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.

Doneer aan de Maag Lever Darm Stichting

Alleen dankzij de steun van donateurs kunnen wij ons werk blijven doen

Doneer