Focale nodulaire hyperplasie (FNH) is een goedaardige levertumor die ontstaat uit levercellen en cellen van de galwegen. De grootte van de levertumor kan verschillend zijn. Kenmerkend voor FNH is de stervormige kern in het midden van de tumor. FNH komt weinig voor in Nederland, ongeveer 3 op de 1000 mensen krijgt de diagnose. FNH komt iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
De oorzaak voor FNH is nog onbekend. Vaak zijn mensen met FNH verder gezond. Men denkt dat FNH ontstaat door een toename van het aantal levercellen als reactie op een toegenomen doorbloeding op een bepaalde plaats in de lever. Vaak wordt in de goedaardige tumor een abnormale slagader gevonden die deze extra doorbloeding veroorzaakt. Er is wetenschappelijk geen duidelijke relatie aangetoond tussen het ontstaan van FNH en het langdurig gebruik van orale anticonceptie (‘de pil’), er is voor vrouwen met FNH daarom geen reden om met de pil te stoppen.
In de meeste gevallen veroorzaakt FNH geen klachten. Soms is er sprake van vage pijnklachten of een drukkend gevoel rechtsboven in de buik. Als de goedaardige tumor erg groot is en zich in de linker leverkwab bevindt, kan de maagontlediging erdoor verstoord zijn. Dit uit zich in een wat misselijk en vol gevoel na een maaltijd.
Omdat er meestal geen klachten zijn, wordt FNH bijna altijd bij toeval ontdekt. Bijvoorbeeld bij een radiologisch onderzoek van de bovenbuik. De volgende onderzoeken kunnen ingezet worden om de diagnose FNH met zekerheid te stellen:
Een echografie is een beeldvormend onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van geluidsgolven. Uw buik wordt ingesmeerd met een soort gel om de geluidsgolven goed te geleiden. Vervolgens beweegt de arts over uw buik met een apparaatje dat geluidsgolven uitzendt en weer opvangt. De verschillende soorten weefsels in en rond de lever weerkaatsen deze golven allemaal op een andere manier. De teruggekaatste golven vormen op een monitor een beeld. Soms wordt contrastvloeistof gebruikt bij een echografie om een nog beter beeld te krijgen, deze contrastvloeistof wordt via een ader ingespoten. Tumoren zijn meestal op te sporen met een (contrast)echo. In sommige gevallen is een CT-scan of een MRI-scan nodig om met zekerheid vast te stellen dat het om FNH gaat.
Een CT-scan en een MRI-scan met leverspecifiek contrast zijn beeldvormende onderzoeken die een nauwkeuriger beeld geven dan een echo. Zo’n 80% van de goedaardige FNH-tumoren heeft een typisch stervormige kern, welke op scans goed te zien is. Hierdoor kan onderscheid gemaakt worden tussen een goedaardige FNH-tumor en andere tumoren. Een CT-scan wordt gemaakt met behulp van röntgenstralen. Bij een MRI-scan wordt gebruik gemaakt van een sterk magneetveld en radiogolven. Bij beide onderzoeken spuit de arts meestal een contrastmiddel in uw bloed om een duidelijker beeld te krijgen. De lever wordt op beeld weergegeven in doorsneden (plakjes). Meestal kan met beeldvormend onderzoek met zekerheid de diagnose FNH worden gesteld. Is dat niet het geval dan kan een leverbiopsie worden uitgevoerd.
Bij FNH is behandeling in het algemeen niet nodig. Geschat wordt dat 20% van de FNH-tumoren over de tijd kunnen gaan groeien. Als de tumor in grootte toeneemt en veel klachten veroorzaakt, kan er besloten worden om deze toch operatief te verwijderen. Heeft u pijn of andere klachten, bespreek deze altijd met uw arts.
Follow up
Als er met zekerheid een diagnose FNH is gesteld, hoeft u niet onder controle te blijven in het ziekenhuis.
De Nederlandse Leverpatiënten Vereniging (NLV) is een actieve patiëntenorganisatie voor iedereen die met een leverziekte te maken heeft: patiënten, familieleden, zorgverleners en andere betrokkenen. De vereniging verzorgt informatiemateriaal, geeft voorlichting, maakt het delen van ervaringen mogelijk en speelt een belangrijke rol in de belangenbehartiging van leverpatiënten.
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting
In samenwerking met:
Drs. Jeroen Jansen, MDL-arts
Dr. Alfons Geraedts, MDL-arts
Dr. Rob Ouwendijk, MDL-arts
Dr. Mark van Berge Henegouwen, GI-chirurg
Dr. Christianne Buskens, GI-chirurg
Laatst herzien:
2013
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.
