Betere opsporing van maagkanker tijdens kijkonderzoeken van de maag

Maagkanker ontstaat bij de meeste patiënten als gevolg van een infectie met de Helicobacter pylori bacterie. Dit veroorzaakt een chronische ontsteking van de maag (gastritis) wat bij sommige patiënten leidt tot het ontstaan van kanker. Dit proces waarbij Helicobacter infectie aanleiding geeft tot de vorming van maagkanker spreidt zich meestal uit over tientallen jaren. Dit langzame proces geeft dus ruimte om patiënten die een verhoogd risico hebben op maagkanker op tijd te herkennen en te controleren. Vroege opsporing en risico inschatting van gastritis patiënten is de meest effectieve methode om sterfte aan maagkanker terug te dringen.  

De risico inschatting van chronische gastritis patiënten wordt op dit moment gedaan met behulp van biopten (hapjes weefsel) die ‘blind’ in de maag worden genomen. Deze methode stamt uit een tijd dat het voor MDL-artsen niet goed mogelijk was om de vroege voorloper van maagkanker betrouwbaar te herkennen tijdens een kijkonderzoek van de maag. Het voornaamste probleem van deze ‘blinde’ methode is dat afwijkingen gemist kunnen worden en hoog–risico patiënten niet goed onderzocht worden. Met de huidige ‘hoge resolutie’ camera’s zijn MDL-artsen beter in staat om deze vroege afwijkingen te vinden tijdens een kijkonderzoek. 

Het doel van dit onderzoek is om de opsporing en risico inschatting van chronische gastritis patiënten te verbeteren. Deze studie is er op gericht om te onderzoeken of deze nieuwe ‘gerichte’ methode inderdaad de betrouwbaarheid van het maagonderzoek van chronische gastritis patiënten verbetert in vergelijking met de traditionele, ‘blinde’ methode. Hiermee hopen ze patiënten die maagkanker aan het ontwikkelen zijn vroeg op te kunnen sporen zodat zij beter behandeld kunnen worden. 

De onderzoekers willen dat (1) MDL-artsen zelf tijdens het maagonderzoek een inschatting maken van de mate van de schade die is veroorzaakt door de chronische gastritis en (2) ‘gericht’ biopten nemen om deze voor controle op te sturen naar het laboratorium. 

Hiervoor bieden ze chronische gastritis patiënten enkele weken na een eerste routine maagonderzoek met blind genomen biopten een tweede maagonderzoek aan waarbij ook gebruik gemaakt wordt van een camera met speciaal blauw licht; ‘virtuele chromoendoscopie’. Hierbij wordt bepaald of MDL-artsen met behulp van deze kijkmethode kunnen voorspellen of de gerichte biopten die zij afnemen (voorstadia van) kanker bevatten. Ze zullen de risico inschatting gemaakt op basis van deze nieuwe gerichte methode vergelijken met de inschatting gemaakt op basis van de oude blinde methode. Daarnaast zullen ze biopten en bloed voor toekomstig onderzoek in deze patiënten verzamelen. 

De verwachting is dat deze studie de basis zal leggen voor een definitieve verandering van de richtlijn voor de risico-inschatting van patiënten met een verhoogd risico op maagkanker. Deze nieuwe methode zal er toe leiden dat ze in de toekomst beter in staat zijn om dit belastende maagonderzoek alleen aan te bieden aan patiënten met een verhoogd risico. Uiteindelijk zal dit bijdragen aan het verminderen van de maagkanker sterfte in Nederland. 

In de meeste gevallen werven de onderzoekers hun eigen deelnemers. De meeste onderzoeken in onze database lopen al enige tijd of zijn afgerond. De onderzoekers hebben dan al voldoende patiënten gevonden voor het onderzoek. Je kunt je dat niet meer aanmelden. Over het algemeen werven de onderzoekers zelf nu eigen deelnemers. Als het onderzoek net is gestart is ons advies om de website van het ziekenhuis/instelling in de gaten te houden of contact op te nemen met op te nemen met de contactpersoon van het onderzoek. Dit staat op de site van de onderzoeksinstelling. 

Wij brengen geen patiënten in contact met de onderzoekers. Het contact dat wij hebben met de onderzoeker is inhoudelijk en verwijzen niet iemand door tenzij de onderzoekers dit hebben aangegeven. Dan is dit aangegeven in de bovenstaande tekst. 

Het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek is een ingewikkeld proces dat vaak meerdere jaren duurt. Wetenschappelijk onderzoek moet zorgvuldig uitgevoerd worden om uiteindelijk conclusies te kunnen trekken. Er bestaan veel verschillende type onderzoeken die allemaal weer zijn voor- en nadelen hebben. Uiteindelijk draagt ieder onderzoek bij aan het verhogen van de kennis over een bepaald onderwerp. Je hebt veel onderzoeken nodig om te kunnen zeggen dat iets betrouwbaar is. En het dus wetenschappelijk is bewezen. Daarom duurt het vaak ook lang voordat nieuwe een behandeling of bepaalde medicatie in de reguliere behandelingen toegepast kan worden.

In wetenschappelijk onderzoek zijn vaak proefpersonen nodig. Dit zijn gezonde mensen of patiënten die vrijwillig meewerken aan een onderzoek naar nieuwe behandelingen of medicijnen.

Deelname aan een wetenschappelijk onderzoek kan gunstig zijn omdat je bijvoorbeeld een nieuwe behandeling krijgt die de klachten kan verminderen of waardoor het mogelijk is om (sneller) beter te worden. Ook voor anderen is deelname waardevol omdat je een bijdrage levert aan onderzoek naar bijvoorbeeld nieuwe behandelingen. Er kunnen ook nadelen zitten aan deelname, zoals risico’s die je loopt omdat het een nieuwe behandeling betreft, eventuele bijwerkingen en de tijd en moeite die je erin stopt.

De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) zorgt voor de bescherming van proefpersonen die deelnemen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek. Op de website van CCMO kun je terecht voor alle belangrijke informatie met betrekking tot het meedoen aan onderzoek. 

Aanvullende informatie vind je op de website van Rijksoverheid 

Daarnaast kun je ook je behandelend arts vragen of hij/zij weet welke onderzoeken er op dit moment lopen voor de aandoening die je hebt. De arts kan je meer vertellen over meedoen aan wetenschappelijk onderzoek en welke onderzoeken mogelijk geschikt kunnen.