De Hik (Singultus) is een fenomeen dat voorkomt bij mensen en bij andere zoogdieren. Bij de hik trekt het middenrif krachtig en onwillekeurig samen. Hierdoor stopt de ademhaling even. Het middenrif is een spiergroep die de borstholte scheidt van de buikholte. In het middenrif zit een opening waar de slokdarm doorheen loopt van de borstholte naar de buikholte.
Iedereen heeft wel eens de hik. Meestal is de hik een tijdelijk en kortdurend verschijnsel. Een enkele keer blijft de hik lange tijd aanwezig. In uitzonderingsgevallen blijft de hik zelfs jarenlang aanhouden. Als de hik langer dan 48 uur aanhoudt of als u heel regelmatig last heeft van de hik spreken we van aanhoudende hik. Artsen noemen dit ook wel chronische of persisterende hik.
In tegenstelling tot bijvoorbeeld niezen en hoesten lijkt de hik geen enkele functie te hebben. Artsen en onderzoekers hebben dit verschijnsel lange tijd onderzocht maar hebben geen beschermende functie kunnen ontdekken.
Hoe herken ik het?
De hik kan een opzichzelfstaand verschijnsel zijn. De hik kan ook voorkomen bij aandoeningen of afwijkingen op een andere plek in het lichaam. Soms blijft de oorzaak van de hik onbekend. Meestal duurt de hik slechts enkele minuten.
Kortdurende hik kan veroorzaakt worden door:
Plotselinge temperatuursverandering in de omgeving
Eten, met name van gekruid voedsel
Roken
Drinken van alcohol
Opwinding
Aanhoudende, of chronische, hik kan veroorzaakt worden door:
Aandoeningen van onder andere de longen, de nieren, het hart, de maag, de darm, de alvleesklier, de lever of de hersenen
Stofwisselingsziekten
Medicijngebruik
Klachten en symptomen van de hik
De meeste mensen ervaren de hik als vervelend. Soms is het hebben van de hik ook pijnlijk. Als de hik een tijdje blijft bestaan, kan het verschillende ongemakken met zich meebrengen zoals pijn op de borst en uitputting.
Chronische hik kan klachten veroorzaken zoals moeilijkheden met eten en praten, slapeloosheid, gewichtsverlies, oververmoeidheid en soms problemen met ademhalen. Sommige mensen krijgen ook last van brandend maagzuur door de hik. Dit veroorzaakt klachten als zuurbranden, opboeren en een pijnlijk gevoel bij het borstbeen.
De kortdurende hik verdwijnt vanzelf en hiervoor is geen behandeling. Er zijn veel maatregelen bekend die een hikaanval zouden kunnen stoppen. Meestal gaat het om een geforceerde onderbreking van de ademhaling. Het is niet duidelijk of deze maatregelen echt werken.
Bij de chronische hik helpen deze maatregelen in ieder geval niet. Soms kan de onderliggende oorzaak bestreden worden waardoor de hik verdwijnt. Deze oorzaak is echter niet altijd bekend of kan niet gericht bestreden worden.
Er zijn veel medicijnen die kunnen helpen tegen de hik. Een aantal van deze middelen heeft vervelende bijwerkingen. Als medicijnen geen of onvoldoende effect hebben zijn er verschillende therapieën die mogelijk een positief effect hebben. Dit zijn bijvoorbeeld psychotherapie, hypnotherapie en acupunctuur. Het effect van deze therapieën is echter nooit wetenschappelijk bewezen.
In zeer ernstige, zeldzame gevallen kan een operatie uitgevoerd worden. Tijdens deze operatie blokkeert of onderbreekt de chirurg een zenuw die een belangrijke rol speelt bij de hik. Deze operatie kan echter ernstige complicaties geven met de ademhaling.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij de hik
Iedereen kent wel een tip om de hik te laten verdwijnen. Bekende tips zijn de adem inhouden of een minuut lang kleine slokjes water drinken. Mogelijk helpt dit u om van de hik af te komen. Rustig eten en drinken is waarschijnlijk de beste manier om de hik te voorkomen.
Door voorover te buigen, ontspant het middenrif zich. Dit kan helpen de hik te verminderen.
Bij hardnekkige of aanhoudende hik raden wij u aan om een afspraak te maken bij de huisarts.
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting
In samenwerking met: Drs. Jeroen Jansen, MDL-arts
Dr. Alfons Geraedts, MDL-arts
Dr. Rob Ouwendijk, MDL-arts
Dr. Mark van Berge Henegouwen, GI-chirurg
Dr. Christianne Buskens, GI-chirurg
Laatst herzien: 2013
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.