Nieuwe manier om risico’s in te schatten en gepersonaliseerde behandeling bij patiënten met stadium 2 darmkanker

Het onderzoek

Waarom is dit onderzoek belangrijk?

Darmkanker ontstaat als kleine poliepen in de darm en groeit in de loop van de tijd uit tot grote tumoren die uiteindelijk ook uitzaaiingen kunnen geven. De voorspellingen voor patiënten met een uitzaaiing zijn relatief slecht, maar als de tumor vroeg ontdekt wordt zijn de voorspellingen voor de meeste patiënten goed en is een operatie voldoende voor genezing. Toch is er ook een kleine groep patiënten waarbij, ondanks een goede operatie, op termijn een uitzaaiing of terugkeer van ziekte ontstaat. Deze patiënten zouden dus na operatie extra behandeld moeten worden met chemotherapie om zo terugkeer tegen te gaan. Echter, het is nog niet goed mogelijk om te voorspellen welke patiënten in deze slechtevoorspellings-groep vallen. In verband met de bijwerkingen van chemotherapie is het onwenselijk om patiënten een dergelijke extra behandeling te geven wanneer dit niet nodig is. 

Wat is het doel van dit onderzoek?

Eerdere studies hebben aangetoond dat er een duidelijk onderscheid te maken is tussen tumoren van patiënten die op termijn wel of niet een uitzaaiing krijgen. Ze vonden dat tumoren die een hoge kans op uitzaaiing hebben enerzijds op te sporen zijn op basis van eiwitten in het weefsel en anderzijds met behulp van een aanpassing van het DNA. Met andere woorden, ze hebben twee manieren beschreven waarop ze slechte-voorspellings-patiënten kunnen opsporen. De eerste test is simpel, de tweede wat tijdrovender maar deze heeft als voordeel dat er een nieuw geneesmiddel is wat deze DNA verandering blokkeert (Decitabine). De onderzoekers hebben in proefdierexperimenten laten zien dat hiermee de groei van de tumoren ook daadwerkelijk geblokkeerd wordt. 

In deze studie willen zdeze twee nieuwe manieren testen om hoogrisico patiënten op te sporen. Daarnaast willen ze een snelle laboratorium test uitvoeren op tumorweefsel die de reactie op chemotherapie per patiënt kan voorspellen. 

Wat gaan de onderzoekers doen?

Ten eerste willen ze bewijzen dat de twee testen inderdaad met goede zekerheid vooraf voorspellen welke patiënt een slechte voorspelling heeft. En dus extra behandeling nodig heeft. Dit zal gedaan worden door nieuwe darmkankerpatiënten met behulp van de twee testen in te delen in een goede en slechtevoorpellingsgroep en dan te volgen om te kijken of deze voorspelling klopt.  

Ten tweede gaan ze een studie starten die het effect van Decitabine op darmtumoren direct in kaart brengt. Hiervoor zullen patiënten kort voor hun operatie behandeld worden met Decitabine en de effecten daarvan zullen direct op het operatiemateriaal beoordeeld worden. De veronderstelling is dat dit medicijn vooral voor de slechte-voorspellings-groep van nut is en dus een nieuwe manier van behandeling kan zijn. 

Van dezelfde patiënten wordt ook een stukje weefsel van de nog onbehandelde tumor genomen en in het laboratorium met Decitabine behandeld. Dit geeft de onderzoekers de unieke mogelijkheid om te testen of het effect wat in het laboratorium-weefsel plaatsvindt ook gezien wordt in weefsel van patiënten 

Wat zijn de verwachte resultaten?

De unieke opzet van deze studie is een mogelijkheid die zich nog niet eerder heeft voorgedaan. Blijken de voorspellingen positief dan hebben ze een test die artsen in staat stelt om te bepalen voor welke behandeling de tumor gevoelig is en zo de beste behandeling per patiënt bepalen. Dit project zal enerzijds een goede opsporing van slechte-voorspellings-patiënten moeten opleveren en anderzijds een behandeling en nieuwe test testen die tot betere behandeling van deze patiënten moet leiden. 

Het eindresultaat

Dit onderzoek is inmiddels afgerond, dit is het eindresultaat:
In dit onderzoek is aangetoond dat er een verband bestaat tussen patiënten met darmkanker waarin specifieke veranderingen in het DNA gevonden worden en de kans op terugkeer van de tumor. In dit project hebben ze eerdere bevindingen allereerst bevestigd in een grote groep patiënten, en de relatie van deze DNA verandering met bekende subgroepen bestudeerd. Dit leverde nuttige inzichten op wat betreft het verband tussen de DNA verandering en overleving van patiënten met darmkanker. 

Belangrijk hierbij is dat ze deze veranderingen ook in laboratorium-darmkanker-modellen terugvinden en daarmee de impact van deze modificaties kunnen bestuderen. Daarnaast geeft dit de mogelijkheden om behandelingen te testen die gericht zijn op het terugdraaien van deze DNA veranderingen. In dit onderzoek bleek dat blokkering van DNA verandering een sterk effect heeft op de groei van laboratorium-darmkankercellen wat vervolgens een studie met deze behandeling in darmkankerpatiënten mogelijk maakte. 

In dit onderzoek hebben ze de effectiviteit van Decitabine in patiënten getest. Patiënten ontvingen deze behandeling voor de operatie waardoor ze stukjes weefsel en het operatief verwijderde materiaal konden vergelijken. Ondanks de positieve laboratorium uitslagen bleek deze behandeling zonder effect op de DNA verandering. Dit is wat zeer waarschijnlijk te verklaren door de lage dosis die ze in deze studie mochten en konden gebruiken. Toekomstige studies moeten uitwijzen of zo’n behandeling evengoed nuttig kan zijn, maar zal dan wel met hogere doses Decitabine moeten plaatsvinden. 

In conclusie, deze studie heeft duidelijk inzicht opgeleverd over de relatie tussen voorspellingen van darmkankerpatiënten en de verandering van DNA in de tumorcellen, maar helaas hierop nog geen duidelijke behandeling weten te baseren. 

Resultaten van wetenschappelijk onderzoek

Om van een idee tot een toepassing te komen is veel onderzoek nodig. Dit kost tijd. Ook wanneer een onderzoek andere resultaten oplevert dan verwacht, leren we daar veel van. Daardoor is ieder resultaat een stap vooruit.

Projectinformatie

Orgaan: Darmen
Aandoening: Darmkanker
Titel project: Nieuwe manier om risico’s in te schatten en gepersonaliseerde behandeling bij patiënten met stadium 2 darmkanker
Projectleider: Jan Paul Medema
Instantie: Amsterdam Universitair Medische Centra – locatie AMC
Gestart in: 2014
Looptijd: 4 jaar
Status: Afgerond

Veelgestelde vragen over wetenschappelijk onderzoek

Kan ik ook meedoen aan dit onderzoek?

In de meeste gevallen werven de onderzoekers hun eigen deelnemers. De meeste onderzoeken in onze database lopen al enige tijd of zijn afgerond. De onderzoekers hebben dan al voldoende patiënten gevonden voor het onderzoek. Je kunt je dat niet meer aanmelden. Over het algemeen werven de onderzoekers zelf nu eigen deelnemers. Als het onderzoek net is gestart is ons advies om de website van het ziekenhuis/instelling in de gaten te houden of contact op te nemen met op te nemen met de contactpersoon van het onderzoek. Dit staat op de site van de onderzoeksinstelling. 

Kan ik in contact komen met de onderzoeker?

Wij brengen geen patiënten in contact met de onderzoekers. Het contact dat wij hebben met de onderzoeker is inhoudelijk en verwijzen niet iemand door tenzij de onderzoekers dit hebben aangegeven. Dan is dit aangegeven in de bovenstaande tekst. 

Waarom kost onderzoek doen zoveel tijd?

Het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek is een ingewikkeld proces dat vaak meerdere jaren duurt. Wetenschappelijk onderzoek moet zorgvuldig uitgevoerd worden om uiteindelijk conclusies te kunnen trekken. Er bestaan veel verschillende type onderzoeken die allemaal weer zijn voor- en nadelen hebben. Uiteindelijk draagt ieder onderzoek bij aan het verhogen van de kennis over een bepaald onderwerp. Je hebt veel onderzoeken nodig om te kunnen zeggen dat iets betrouwbaar is. En het dus wetenschappelijk is bewezen. Daarom duurt het vaak ook lang voordat nieuwe een behandeling of bepaalde medicatie in de reguliere behandelingen toegepast kan worden.

Ik wil graag meedoen aan wetenschappelijk onderzoek

In wetenschappelijk onderzoek zijn vaak proefpersonen nodig. Dit zijn gezonde mensen of patiënten die vrijwillig meewerken aan een onderzoek naar nieuwe behandelingen of medicijnen.

Deelname aan een wetenschappelijk onderzoek kan gunstig zijn omdat je bijvoorbeeld een nieuwe behandeling krijgt die de klachten kan verminderen of waardoor het mogelijk is om (sneller) beter te worden. Ook voor anderen is deelname waardevol omdat je een bijdrage levert aan onderzoek naar bijvoorbeeld nieuwe behandelingen. Er kunnen ook nadelen zitten aan deelname, zoals risico’s die je loopt omdat het een nieuwe behandeling betreft, eventuele bijwerkingen en de tijd en moeite die je erin stopt.

De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) zorgt voor de bescherming van proefpersonen die deelnemen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek. Op de website van CCMO kun je terecht voor alle belangrijke informatie met betrekking tot het meedoen aan onderzoek. 

Aanvullende informatie vind je op de website van Rijksoverheid 

Daarnaast kun je ook je behandelend arts vragen of hij/zij weet welke onderzoeken er op dit moment lopen voor de aandoening die je hebt. De arts kan je meer vertellen over meedoen aan wetenschappelijk onderzoek en welke onderzoeken mogelijk geschikt kunnen. 

Stroke 1 Created with Sketch.

Samen strijden

Een gezonde spijsvertering voor iedereen, dat is onze droom. Door zorgtrajecten te verbeteren en projecten mogelijk te maken die zorgen voor een betere kwaliteit van leven. Dat doen we niet alleen, maar samen met artsen, onderzoekers, patiënten, hun familie en vrienden, met donateurs en vrijwilligers.

meer over onze strategie, onderzoeken en behaalde resultaten

Alleen met jouw gift kunnen we onderzoeken zoals deze steunen. Help je mee?

ANBI logo CBF logo Privacy Waarborg logo ANBI/RSIN nr: 007247849
Doneer
Fiets mee van Mond tot Kont
250 km fietsen voor de spijsvertering. Doe je mee?
Schrijf je in