Ziekte van
Whipple
Wat is het?
De ziekte van Whipple (Intestinale lipodystrofie) is een zeldzame infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Tropheryma whippleii. Deze bacterie kan op allerlei plaatsen in het lichaam ontstekingen veroorzaken. Een infectie begint meestal in de dunne darm en breidt zich uit naar de rest van het maagdarmkanaal. De ziekte kan zich ook verspreiden naar onder andere de gewrichten, longen, hart, lymfeklieren, hersenen en ogen.
De bacterie nestelt zich vrijwel altijd in het slijmvlies van de dunne darm en veroorzaakt daar een ontsteking. Op den duur kan de dunne darm zijn functie niet goed meer uitoefenen waardoor klachten ontstaan. De ziekte van Whipple komt vooral voor bij mannen tussen de 30 en 60 jaar.
Oorzaak van de ziekte van Whipple
De ziekte van Whipple wordt veroorzaakt door een infectie met de bacterie Tropheryma whippleii. Deze bacterie komt echter ook bij gezonde mensen voor. Mogelijk vindt bij zieke personen een afwijkende reactie van het immuunsysteem op deze bacterie plaats waardoor ontstekingen ontstaan. De ziekte van Whipple is niet besmettelijk.
Hoe herken ik het?
Klachten en symptomen bij de ziekte van Whipple
De klachten kunnen verschillen afhankelijk van de plek waar de bacterie ontstekingen veroorzaakt. Bij de meeste mensen veroorzaakt de bacterie een ontsteking van de dunne darm. Dit geeft vaak klachten als (vettige) diarree en buikpijn. Op den duur kan de dunne darm door de ontstekingen voedingsstoffen niet goed meer opnemen uit de voeding. Hierdoor kan gewichtsverlies en een slap en ziek gevoel optreden. Na enige tijd kunnen tekorten aan belangrijke voedingsstoffen ontstaan waardoor de symptomen verergeren.
Veel mensen hebben ook last van gewrichtsklachten, koorts en koude rillingen. De gewrichten kunnen opgezwollen en pijnlijk zijn. De lymfeklieren in de buikholte, maar ook daarbuiten, zijn vaak opgezet. Er kan bloedarmoede en vochtophoping (oedeem) ontstaan. Daarnaast hebben sommige mensen last van donkere plekken op de huid, oogklachten en spiersamentrekkingen.
Als de ziekte niet wordt behandeld, worden de klachten op den duur levensbedreigend en kan de patiënt overlijden.
Hoe gaat het verder?
Diagnose bij de ziekte van Whipple
De diagnose kan met zekerheid gesteld worden door een stukje weefsel (een biopt) van de dunne darm te onderzoeken onder de microscoop. De arts kan een biopt van de dunne darm nemen tijdens een gastroscopie. Een gastroscopie is een kijkonderzoek waarbij de arts via de mond in de slokdarm, maag en het eerste deel van de dunne darm kan kijken. Het onderzoek gebeurt met een flexibele slang (endoscoop) met daarop een kleine camera en een lampje. Door de endoscoop kan de arts een instrumentje schuiven. Met dit instrumentje kan de arts een biopt nemen van de dunne darm. Dit wordt vervolgens onder de microscoop onderzocht.
Behandeling van de ziekte van Whipple
De ziekte van Whipple kan goed behandeld worden met antibiotica. Vaak is een antibioticakuur gedurende een aantal maanden noodzakelijk. De klachten zullen in eerste instantie snel afnemen. Het duurt echter enige tijd voordat de ziekte is genezen. Soms komen de klachten na verloop van tijd weer terug. Dan is opnieuw een antibioticakuur nodig. Terugkeer van de klachten kan wijzen op ongevoeligheid (resistentie) van de bacterie voor het antibioticum. Daarom schrijft de arts in dat geval vaak een ander soort antibioticum voor.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij de ziekte van Whipple
Als je veel bent afgevallen, is het verstandig om contact op te nemen met een diëtist. Een diëtist kan je helpen bij het samenstellen van een gezond en volwaardig voedingspatroon. In sommige gevallen is het noodzakelijk om extra voedingssupplementen te nemen. Bijvoorbeeld als er tekorten ontstaan aan bepaalde vitamines of mineralen.
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting
In samenwerking met:
Drs. Jeroen Jansen, MDL-arts
Dr. Alfons Geraedts, MDL-arts
Dr. Rob Ouwendijk, MDL-arts
Dr. Mark van Berge Henegouwen, GI-chirurg
Dr. Christianne Buskens, GI-chirurg
Laatst herzien:
2013
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.
