Een nieuwe 'kijk' op chronische buikklachten na operaties van het spijsverteringskanaal

Tussen de 11-20% van alle patiënten met een buikoperatie krijgen chronische pijn. In Nederland zijn dit naar schatting jaarlijks 30.000 nieuwe gevallen van chronische pijn. Daarvan zijn zo’n 15.000 veroorzaakt door verklevingen. Omdat verklevingen met traditionele radiologische technieken niet kunnen worden afgebeeld, is momenteel een tweede (kijk)operatie noodzakelijk om verklevingen vast te stellen. Een dergelijke her–operatie is controversieel, omdat in 20% van patiënten geen verklevingen worden gevonden. Bij 15% van patiënten is de buik dermate ernstig verkleefd dat tijdens her–operatie ernstige complicaties optreden. Met behulp van CineMRI kan diagnostiek van verklevingen aanzienlijk worden verbeterd. Dit blijkt uit een pilot studie van 106 patiënten. Bij 45 patiënten met verklevingen op CineMRI werd een operatieve behandeling ingezet, terwijl 34 patiënten met verklevingen niet werden geopereerd (bijvoorbeeld vanwege een verhoogd risico op complicaties). In slechts 4% van de her–operaties werden geen verklevingen aangetroffen, en bij 2% trad darmletsel op. Tijdens her–operaties maakten ze gebruik van middelen om vorming van verklevingen te verminderen. Na 1,5 jaar had 80% van de geopereerde groep blijvende verbetering van de pijnklachten. 

In ongeveer 50% is de oorzaak van de klachten aanwezigheid van verklevingen. Het medische gebruik bij deze patiënten is hoog. Ongeveer 70% is onder behandeling van een MDL-arts en één op drie is opiaat afhankelijk. Lokale verklevingen zijn vaak goed chirurgisch te verhelpen. Bij zeer uitgebreide verklevingen is chirurgisch ingrijpen echter risicovol. Daarom is het noodzakelijk om de verklevingen niet-invasief in kaart te brengen om patiënten die in aanmerkingen komen voor operatie te identificeren. 

Omdat verklevingen radiologisch nog niet goed in kaart gebracht kunnen worden, wordt de oorzaak van pijn na operaties vaak niet goed onderkent. Hierdoor blijven pijnklachten in veel patiënten bestaan. In een recente studie van de onderzoekers hebben ze laten zien dat CineMRI: 1. onderscheid maakt tussen pijn door verklevingen en andere oorzaken, 2. patiënten identificeert die baat hebben bij een operatieve behandeling, 3. de locatie van de verkleving aangeeft waardoor de chirurg gericht kan handelen. De radiologische interpretatie van CineMRI vereist helaas veel expertise en tijd. Om CineMRI breder beschikbaar te maken ontwikkelen ze in dit project hulpmiddelen die radiologische beoordeling ondersteunen door: 

1. Het onderzoeken van toepassing vanArtificialIntelligence (AI) 
2. Het implementeren vanCineMRIAI voor algemeen klinisch gebruik 
3. Het valideren vanCineMRIAI in een klinische studie 

RadboudUMC is een expertisecentrum van kunstmatige intelligentie (AI) op medisch beeld-onderzoek. Een cruciaal aspect van het ontwikkelen en trainen van AI is het hebben van grote hoeveelheden beelden, expertise in training van AI en speciale computerhardware. In de onderzoeksgroep (RadboudUMC en Maastricht UMC+) hebben ze beschikking over veel CineMRI beelden, expertise op gebied van deep learning en computerfaciliteiten. Ze zullen relevante anatomie annoteren en verschillende soorten AI onderzoeken en trainen. Het doel is om een automatisch hulpmiddel te ontwikkelen waarmee CineMRI snel en nauwkeurig onderzocht kan worden. De onderzoekers zullen samenwerken met een bedrijf dat beeld-onderzoek oplossingen maakt om deze technologie voor klinisch gebruik in verschillende centra te implementeren. Om de validiteit van deze aanpak te demonstreren, zullen ze een multi-center studie uitvoeren. Deze studie wordt opgezet vanuit het RadboudUMC en Maastricht UMC+, welke leidende academische centra zijn op het gebied van chronische buikpijn. 

De onderzoekers verwachten dat dit project resulteert in een hulpmiddel om CineMRI effectief te kunnen gebruiken. Dit hulpmiddel wordt geïmplementeerd en ingezet in een klinisch onderzoek waarmee ze hopen aan te tonen dat CineMRI kan helpen om de pijnklachten bij een groot deel van de 30.000 patiënten te verminderen. 

In de meeste gevallen werven de onderzoekers hun eigen deelnemers. De meeste onderzoeken in onze database lopen al enige tijd of zijn afgerond. De onderzoekers hebben dan al voldoende patiënten gevonden voor het onderzoek. Je kunt je dat niet meer aanmelden. Over het algemeen werven de onderzoekers zelf nu eigen deelnemers. Als het onderzoek net is gestart is ons advies om de website van het ziekenhuis/instelling in de gaten te houden of contact op te nemen met op te nemen met de contactpersoon van het onderzoek. Dit staat op de site van de onderzoeksinstelling. 

Wij brengen geen patiënten in contact met de onderzoekers. Het contact dat wij hebben met de onderzoeker is inhoudelijk en verwijzen niet iemand door tenzij de onderzoekers dit hebben aangegeven. Dan is dit aangegeven in de bovenstaande tekst. 

Het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek is een ingewikkeld proces dat vaak meerdere jaren duurt. Wetenschappelijk onderzoek moet zorgvuldig uitgevoerd worden om uiteindelijk conclusies te kunnen trekken. Er bestaan veel verschillende type onderzoeken die allemaal weer zijn voor- en nadelen hebben. Uiteindelijk draagt ieder onderzoek bij aan het verhogen van de kennis over een bepaald onderwerp. Je hebt veel onderzoeken nodig om te kunnen zeggen dat iets betrouwbaar is. En het dus wetenschappelijk is bewezen. Daarom duurt het vaak ook lang voordat nieuwe een behandeling of bepaalde medicatie in de reguliere behandelingen toegepast kan worden.

In wetenschappelijk onderzoek zijn vaak proefpersonen nodig. Dit zijn gezonde mensen of patiënten die vrijwillig meewerken aan een onderzoek naar nieuwe behandelingen of medicijnen.

Deelname aan een wetenschappelijk onderzoek kan gunstig zijn omdat je bijvoorbeeld een nieuwe behandeling krijgt die de klachten kan verminderen of waardoor het mogelijk is om (sneller) beter te worden. Ook voor anderen is deelname waardevol omdat je een bijdrage levert aan onderzoek naar bijvoorbeeld nieuwe behandelingen. Er kunnen ook nadelen zitten aan deelname, zoals risico’s die je loopt omdat het een nieuwe behandeling betreft, eventuele bijwerkingen en de tijd en moeite die je erin stopt.

De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) zorgt voor de bescherming van proefpersonen die deelnemen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek. Op de website van CCMO kun je terecht voor alle belangrijke informatie met betrekking tot het meedoen aan onderzoek. 

Aanvullende informatie vind je op de website van Rijksoverheid 

Daarnaast kun je ook je behandelend arts vragen of hij/zij weet welke onderzoeken er op dit moment lopen voor de aandoening die je hebt. De arts kan je meer vertellen over meedoen aan wetenschappelijk onderzoek en welke onderzoeken mogelijk geschikt kunnen.