Endo-echografie
Wat is het?
Een echografie is een beeldvormend onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van geluidsgolven. Verschillende soorten weefsels weerkaatsen deze golven allemaal op een andere manier. Van de teruggekaatste geluidsgolven wordt op een beeldscherm een beeld gevormd.
Een endo-echografie is de afkorting van een endoscopische echografie. Een endoscopie is een onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van een endoscoop. Dit is een flexibele dunne slang waarmee de arts inwendig onderzoek kan verrichten via de mond of anus. Bij een endoscopische echografie wordt een flexibele slang via de mond door de slokdarm en maag tot in de dunne darm ingebracht. Aan het uiteinde van de slang zit een klein echoapparaatje ingebouwd. Dit apparaatje zendt geluidsgolven uit. Hierdoor kunnen organen zoals de slokdarm en de maag, maar ook omliggende organen zoals de alvleesklier, de lever en de galwegen, in beeld gebracht worden. Tevens kan de arts tijdens dit onderzoek een heel klein stukje weefsel (een biopt) of vocht weghalen voor microscopisch onderzoek.
Een endo-echografie wordt meestal gebruikt bij:
- Het wegnemen van een stukje weefsel (biopsie).
Tijdens een endo-echografie kan de arts weefsel wegnemen van (kwaadaardige) tumoren van de alvleesklier of de lymfeklieren in de omgeving. Dit heet ook wel een biopsie. - De opsporing en behandeling van cysten en abcessen.
Met een endo-echografie kan de arts de maag of de twaalfvingerige darm bekijken en eventueel een cyste of abces (een holte gevuld met vocht) aanprikken in de omliggende organen.
- Kanker van de slokdarm, maag, twaalfvingerige darm en alvleesklier.
Met een endo-echografie kan de arts vaststellen hoe groot de tumor is en of en hoe ver de tumor door een omliggend orgaan of weefsel is gegroeid.
Voor het onderzoek
De onderzoeken, en ook de bijbehorende voorbereiding, kunnen per ziekenhuis enigszins verschillen. Wij adviseren je om de aanwijzingen van jouw arts op te volgen. Als je vragen hebt, kun je het beste contact opnemen met het ziekenhuis waar het onderzoek plaats vindt.
Voor het onderzoek
Voor dit onderzoek moet je nuchter zijn. Dit betekent meestal dat je vanaf 24.00 uur ’s nachts niet meer mag eten, drinken en roken.
Soms krijg je voor het onderzoek een drankje dat schuimvorming in de maag tegengaat. Schuimvorming is een normale reactie van de maag op een vreemd voorwerp. Door het schuim kan de binnenkant van de maag minder goed zichtbaar zijn. Meestal wordt jouw keel verdoofd met een spray of een gel. Dit gaat de neiging om te kokhalzen zoveel mogelijk tegen. Als het je niet wordt aangeboden, kun je er om vragen.
Tijdens het onderzoek krijg je een roesje (sedatie) via een infuus in de hand of arm. Hierdoor ben je wat slaperig en voel je minder van het onderzoek. Je kunt echter nog wel reageren op aanwijzingen die de arts geeft. Het geven van een roesje is een standaardprocedure bij een endo-echografie. Houd er rekening mee dat je niet zelfstandig aan het verkeer mag deelnemen wanneer je een roesje hebt gekregen. Het is dus belangrijk dat je vervoer regelt of dat er iemand met je meegaat.
Medicijngebruik
Indien je medicijnen gebruikt, overleg dat dan met jouw behandelend arts. Bespreek altijd met jouw arts welke medicijnen je gebruikt. Soms is het namelijk nodig om met bepaalde medicijnen tijdelijk te stoppen omdat deze het onderzoek beïnvloeden. Jouw arts kan je vertellen of en vanaf wanneer je met deze medicijnen moet stoppen of de dosering moet aanpassen. Voorbeelden hiervan zijn bloedverdunners of medicijnen die je gebruikt als je suikerziekte hebt.
Tijdens het onderzoek
Op de onderzoeksbank ga je op jouw linkerzij liggen. De endoscopie-assistent plaatst een bijtring tussen jouw kaken om jouw gebit en de endoscoop te beschermen. De arts brengt de endoscoop met de echokop door de ring in jouw keel en vraagt je te slikken. Als je slikt kan de arts de endoscoop voorzichtig opschuiven in jouw slokdarm en maag, tot aan de twaalfvingerige darm. Bij het inbrengen van de slang kan een kokhalsneiging ontstaan. Probeer te ontspannen, dat maakt het inbrengen van de slang minder vervelend. De arts schuift de endoscoop tot aan de twaalfvingerige darm. Hierna begint het onderzoek. De beelden van het echoapparaat worden op een beeldscherm bekeken.
Soms kan de arts tijdens het onderzoek ook kleine ingrepen verrichten. Via de endoscoop kan de arts instrumenten besturen waarmee ingrepen kunnen worden verricht. Zo kan de arts met behulp van een dunne naald door de endoscoop heen een heel klein stukje weefsel (een biopt) of vocht wegnemen voor onderzoek onder de microscoop. Dit heet een biopsie en/of een punctie. Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten.
Doet het onderzoek pijn?
Pijnbeleving is voor iedereen anders. Veel mensen vinden vooral het inbrengen van de endoscoop vervelend, omdat ze moeten kokhalzen. Sommige mensen krijgen een benauwd gevoel omdat er een slang in hun keel zit. Het is belangrijk dat je de aanwijzingen van de arts en de endoscopie-assistent goed opvolgt. Zij zullen aangeven dat je rustig door jouw neus kunt blijven ademen. Bovendien is er genoeg ruimte in de keelholte om adem te halen. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je geen lucht krijgt. In de meeste ziekenhuizen wordt jouw keel verdoofd, voordat de arts de endoscoop inbrengt. Het is daarom meestal niet echt pijnlijk. Van eventuele kleine ingrepen voel je niets. Omdat je een roesje hebt gekregen, merk je weinig van het onderzoek. Ook kun je je soms niets meer van het onderzoek herinneren.
Na het onderzoek
In sommige gevallen krijg je de uitslag direct na het onderzoek. Het kan ook zijn dat je een aparte afspraak moet maken met jouw behandelend arts voor het resultaat.
Complicaties
Een endo-echografie is een veilig onderzoek maar er kunnen soms complicaties optreden. De arts zal dit voorafgaand aan het onderzoek met je bespreken. De meest voorkomende complicatie is een bloeding. Deze treedt meestal direct na het onderzoek op.
Een zeldzame, maar ernstige complicatie is een gaatje in de wand van de slokdarm, de maag of de twaalfvingerige darm. Dit wordt een perforatie genoemd. Als er een perforatie ontstaat, is een ziekenhuisopname noodzakelijk. De behandeling kan bestaan uit een uitgebreide behandeling met antibiotica of een operatie. De kans op een bloeding of perforatie neemt toe als de arts tijdens het onderzoek een ingreep uitvoert.
Een andere zeldzame complicatie is een luchtweginfectie of longontsteking. Dit kan ontstaan als je je verslikt en er maaginhoud in jouw luchtwegen terecht komt. Door het gebruik van een verdovende spray in de keel neemt de kans hierop toe.
Waarschuw direct jouw arts als na een endo-echografie de volgende klachten optreden:
- Hevige, plotselinge buikpijn, of aanhoudende buikpijn dagen na het onderzoek.
- Koorts.
- Hevig, plotseling bloedverlies, of als het bloedverlies niet binnen enkele dagen verdwijnt.
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting samen met experts.
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.
