Ontwikkeling van een nieuwe risicoscore voor het voorspellen van ernstig beloop bij chronische darmontstekingen (IBD)

Een chronische darmontsteking (IBD) kan op vele verschillende manieren verlopen, waarbij sommigen mensen heel vaak opvlammingen (ontstekingen) hebben en anderen bijna nooit. De ziekte kan in een klein stukje van de darm zitten of in de hele dikke en dunne darm. Veel patiënten moeten geopereerd worden en sommigen ontwikkelen darmkanker. Andere patiënten worden nooit geopereerd en hebben milde ziekte. IBD is dus een hele diverse ziekte met vele uitingsvormen en je kunt op het moment van de diagnose niet voorspellen hoe de ziekte zich bij deze patiënt zal gaan ontwikkelen. Wie heeft er zware medicatie en operaties nodig en wie hoeft nauwelijks behandeling voor de ziekte te hebben? 

Er zijn de afgelopen jaren een groot aantal genetische risicovarianten voor IBD ontdekt. Bovendien weten we dat de samenstelling van het microbioom van de darm geassocieerd is met ziekteactiviteit van IBD. Verder zijn er eiwitten in het bloed en in de ontlasting die geassocieerd zijn met IBD activiteit. Ze willen onderzoeken hoe al deze factoren geassocieerd zijn met het beloop van de ziekte: hebben mensen met bepaalde genetische varianten een grotere kans op operaties of bijwerkingen van medicatie? Kunnen verhoogde eiwitwaarden in de ontlasting een opvlamming voorspellen voordat deze optreedt?  

Het samenstellen van een test waarmee we kunnen voorspellen of iemand een ernstig beloop van zijn of haar ziekte van Crohn of colitis ulcerosa krijgt. 

In Nederland zijn er twee grote lopende studies met IBD patiënten: het Understanding and Redefining (UR) IBD close monitoring project, waarbij ongeveer 1000 IBD patiënten driemaandelijks vragenlijsten en ontlasting inleveren en van wie ze al genetische data hebben; en het Parelsnoer Instituut cohort met ongeveer 5000 IBD patiënten van wie ze jaarlijks nieuwe informatie krijgen. Uit het UR IBD cohort selecteren ze patiënten met ernstig ziektebeloop en ze kijken welke klinische gegevens, welke genetische varianten, welke bacteriën in de ontlasting, en welke eiwitten en het bloed en de ontlasting anders waren dan bij patiënten met milde ziekte. Met de factoren die anders waren in mensen met ernstige ziekte in het UR IBD cohort proberen ze vervolgens om ernstige ziekte te voorspellen in het Parelsnoer Instituut cohort. Met de factoren die in beide cohorten goed ernstige ziekte voorspelden maken ze vervolgens onze definitieve risicoscore en rekenmodel. 

Ze denken dat ze met kennis van patiënteigenschappen (bijvoorbeeld leeftijd waarop de ziekte begon, levensstijl, dieet) en genetische factoren, microbiologische factoren en eiwitten een rekenmodel kunnen maken waarmee ze kunnen voorspellen hoe het ziektebeloop voor de individuele patiënt zal zijn. Als ze met het rekenmodel voorspellen dat de ziekte ernstig gaat verlopen beginnen ze, in overleg met de patiënt, eerder met zwaardere medicatie zoals Infliximab. Zo proberen ze te voorkomen dat er al heel vroeg in het ziektebeloop veel operaties nodig zijn. Bij mensen bij wie het rekenmodel juist laat zien dat het ziektebeloop niet zo ernstig zal zijn kunnen ze laagdrempeliger overwegen om minder vaak een coloscopie te doen en eerder onderhoudsbehandeling te stoppen als de patiënt klachtenvrij is. 

In de meeste gevallen werven de onderzoekers hun eigen deelnemers. De meeste onderzoeken in onze database lopen al enige tijd of zijn afgerond. De onderzoekers hebben dan al voldoende patiënten gevonden voor het onderzoek. Je kunt je dat niet meer aanmelden. Over het algemeen werven de onderzoekers zelf nu eigen deelnemers. Als het onderzoek net is gestart is ons advies om de website van het ziekenhuis/instelling in de gaten te houden of contact op te nemen met op te nemen met de contactpersoon van het onderzoek. Dit staat op de site van de onderzoeksinstelling. 

Wij brengen geen patiënten in contact met de onderzoekers. Het contact dat wij hebben met de onderzoeker is inhoudelijk en verwijzen niet iemand door tenzij de onderzoekers dit hebben aangegeven. Dan is dit aangegeven in de bovenstaande tekst. 

Het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek is een ingewikkeld proces dat vaak meerdere jaren duurt. Wetenschappelijk onderzoek moet zorgvuldig uitgevoerd worden om uiteindelijk conclusies te kunnen trekken. Er bestaan veel verschillende type onderzoeken die allemaal weer zijn voor- en nadelen hebben. Uiteindelijk draagt ieder onderzoek bij aan het verhogen van de kennis over een bepaald onderwerp. Je hebt veel onderzoeken nodig om te kunnen zeggen dat iets betrouwbaar is. En het dus wetenschappelijk is bewezen. Daarom duurt het vaak ook lang voordat nieuwe een behandeling of bepaalde medicatie in de reguliere behandelingen toegepast kan worden.

In wetenschappelijk onderzoek zijn vaak proefpersonen nodig. Dit zijn gezonde mensen of patiënten die vrijwillig meewerken aan een onderzoek naar nieuwe behandelingen of medicijnen.

Deelname aan een wetenschappelijk onderzoek kan gunstig zijn omdat je bijvoorbeeld een nieuwe behandeling krijgt die de klachten kan verminderen of waardoor het mogelijk is om (sneller) beter te worden. Ook voor anderen is deelname waardevol omdat je een bijdrage levert aan onderzoek naar bijvoorbeeld nieuwe behandelingen. Er kunnen ook nadelen zitten aan deelname, zoals risico’s die je loopt omdat het een nieuwe behandeling betreft, eventuele bijwerkingen en de tijd en moeite die je erin stopt.

De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) zorgt voor de bescherming van proefpersonen die deelnemen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek. Op de website van CCMO kun je terecht voor alle belangrijke informatie met betrekking tot het meedoen aan onderzoek. 

Aanvullende informatie vind je op de website van Rijksoverheid 

Daarnaast kun je ook je behandelend arts vragen of hij/zij weet welke onderzoeken er op dit moment lopen voor de aandoening die je hebt. De arts kan je meer vertellen over meedoen aan wetenschappelijk onderzoek en welke onderzoeken mogelijk geschikt kunnen.