Het ontwikkelen van een nieuwe ontlastingstest om IBD eerder op te sporen in kinderen en volwassenen

Jaarlijks wordt bij ruim 300 kinderen in Nederland de diagnose chronische darmontsteking (IBD) vastgesteld, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. De diagnose IBD wordt gesteld met een inwendig darmonderzoek. De dag voor het onderzoek moet hiervoor een laxerende vloeistof worden gedronken. Voor kinderen is dit lastig, zij worden daarom vaak de dag voor het kijkonderzoek opgenomen om via een neusmaagsonde te laxeren. Het kijkonderzoek bij kinderen gebeurt onder narcose en maakt dit een zeer belastende ervaring. Er bestaan momenteel geen testen om vooraf betrouwbaar in te schatten of een kind wel of geen IBD heeft. Hierdoor krijgen veel kinderen onnodig dit kijkonderzoek omdat ze geen IBD blijken te hebben, of wordt het kijkonderzoek in een laat stadium gedaan waardoor de diagnose IBD laat wordt gesteld wat nadelig is voor de prognose. Er zijn in Nederland ongeveer 80.000 mensen met IBD, bij velen is de behandeling moeilijk in te stellen, zij moeten regelmatig een kijkonderzoek ondergaan. 

Het doel van dit onderzoek is het ontwikkelen van nieuwe, niet-belastende, en gepersonaliseerde ontlastingstesten om (kinder-)IBD op te sporen, de ziekteactiviteit van IBD nauwkeurig te controleren en het effect van de behandeling vooraf te voorspellen.

Het onderzoek zal bestaan uit twee delen en zal uitgevoerd worden in drie ziekenhuizen. Voor het eerste deel zullen kinderen in de leeftijd van 6-18 jaar oud, met buikpijn gevraagd worden mee te doen aan het onderzoek. Bij deze kinderen is nog geen diagnose gesteld. Van de deelnemers worden ontlastingssample verzameld. Daarnaast wordt de deelnemers gevraagd om vragen te beantwoorden over de klachten, het ontlastingspatroon en medicatie gebruik. Dit ter voorbereiding van het kijkonderzoek. Achteraf zullen de kinderen ingedeeld worden in twee groepen op basis van de gestelde diagnose: (1) IBD- en (2) controlegroep. De controlegroep zal bestaan uit kinderen die klachten die ook bij kinderen met IBD worden gezien, maar waarbij het kijkonderzoek is gebleken dat er geen sprake van IBD is (intention to diagnose groep). De samenstelling en functie van het microbioom zullen worden geanalyseerd. Voor het tweede deel van de studie zullen kinderen en volwassenen met bewezen diagnose IBD, gevraagd worden om mee te doen aan deze vervolgstudie. Voor deze studie zal een ontlastingsample verzameld worden op verschillende tijdspunten. Dit maakt het mogelijk om het effect van ziekteactiviteit en reactie op de behandeling te evalueren aan de hand van het microbioom en de (niet-)vluchtige metabolieten.  

Door het identificeren van IBD-specifieke veranderingen in het de samenstelling en functie van het microbioom, verwachten de onderzoekers dat het mogelijk wordt om een IBD specifieke niet-invasieve test te ontwikkelen. Hiermee kan sneller de diagnose worden gesteld, maar ook de ziekteactiviteit en het effect van de behandeling kan nauwkeuriger geëvalueerd worden. De onderzoekers verwachten dat dit zal leiden tot betere, gepersonaliseerde, minder belastende zorg voor mensen met IBD. Dit zal bijdragen aan een betere kwaliteit van leven voor de patiënten.  

In de meeste gevallen werven de onderzoekers hun eigen deelnemers. De meeste onderzoeken in onze database lopen al enige tijd of zijn afgerond. De onderzoekers hebben dan al voldoende patiënten gevonden voor het onderzoek. Je kunt je dat niet meer aanmelden. Over het algemeen werven de onderzoekers zelf nu eigen deelnemers. Als het onderzoek net is gestart is ons advies om de website van het ziekenhuis/instelling in de gaten te houden of contact op te nemen met op te nemen met de contactpersoon van het onderzoek. Dit staat op de site van de onderzoeksinstelling. 

Wij brengen geen patiënten in contact met de onderzoekers. Het contact dat wij hebben met de onderzoeker is inhoudelijk en verwijzen niet iemand door tenzij de onderzoekers dit hebben aangegeven. Dan is dit aangegeven in de bovenstaande tekst. 

Het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek is een ingewikkeld proces dat vaak meerdere jaren duurt. Wetenschappelijk onderzoek moet zorgvuldig uitgevoerd worden om uiteindelijk conclusies te kunnen trekken. Er bestaan veel verschillende type onderzoeken die allemaal weer zijn voor- en nadelen hebben. Uiteindelijk draagt ieder onderzoek bij aan het verhogen van de kennis over een bepaald onderwerp. Je hebt veel onderzoeken nodig om te kunnen zeggen dat iets betrouwbaar is. En het dus wetenschappelijk is bewezen. Daarom duurt het vaak ook lang voordat nieuwe een behandeling of bepaalde medicatie in de reguliere behandelingen toegepast kan worden.

In wetenschappelijk onderzoek zijn vaak proefpersonen nodig. Dit zijn gezonde mensen of patiënten die vrijwillig meewerken aan een onderzoek naar nieuwe behandelingen of medicijnen.

Deelname aan een wetenschappelijk onderzoek kan gunstig zijn omdat je bijvoorbeeld een nieuwe behandeling krijgt die de klachten kan verminderen of waardoor het mogelijk is om (sneller) beter te worden. Ook voor anderen is deelname waardevol omdat je een bijdrage levert aan onderzoek naar bijvoorbeeld nieuwe behandelingen. Er kunnen ook nadelen zitten aan deelname, zoals risico’s die je loopt omdat het een nieuwe behandeling betreft, eventuele bijwerkingen en de tijd en moeite die je erin stopt.

De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) zorgt voor de bescherming van proefpersonen die deelnemen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek. Op de website van CCMO kun je terecht voor alle belangrijke informatie met betrekking tot het meedoen aan onderzoek. 

Aanvullende informatie vind je op de website van Rijksoverheid 

Daarnaast kun je ook je behandelend arts vragen of hij/zij weet welke onderzoeken er op dit moment lopen voor de aandoening die je hebt. De arts kan je meer vertellen over meedoen aan wetenschappelijk onderzoek en welke onderzoeken mogelijk geschikt kunnen.