Eosinofiele oesofagitis (EoE) is een chronische ontsteking van de slokdarm. Kenmerkend voor deze aandoening is dat er eosinofielen (een soort afweercellen) aanwezig zijn op de plek van de ontsteking. Ook zorgt deze ontsteking voor blijvende veranderingen van de slokdarm in de vorm van littekenweefsel. Eosinofiele oesofagitis komt de afgelopen jaren vaker voor. Het komt zowel bij kinderen als bij volwassenen voor.
De slokdarm
De slokdarm is een gespierde buis van ongeveer 30 cm lang. Zodra we eten doorslikken, komt het in de slokdarm. De slokdarm is in feite een soort transportkanaal. Het eten wordt door de spieren in de slokdarmwand naar de maag geduwd. Op de overgang van slokdarm naar maag zit een sluitspiertje. Het gaat open als er voedsel vanuit de slokdarm naar de maag gaat. Daarna gaat het weer dicht. Hierdoor stroomt voedsel en maagsap uit de maag niet voortdurend terug in de slokdarm.
Hoe herken ik het?
Meest voorkomende klachten bij eosinofiele oesofagitis
Door een langdurige ontsteking van de slokdarm kan littekenweefsel ontstaan. Dit noemen we fibrostenosis van de slokdarm. Door dit littekenweefsel wordt de slokdarm stugger en nauwer. Hierdoor krijg je het gevoel dat je eten niet goed zakt. Ook kan voedsel blijven vastzitten in de slokdarm.
Klachten bij eosinofiele oesofagitis zijn:
problemen met het doorslikken van voedsel (dysfagie).
het gevoel dat het eten niet goed zakt (passageklachten).
pijn op de borst die niet met hartklachten te maken heeft.
in ernstige gevallen zit een voedselbrok vast in de slokdarm, dit noemen we voedsel impactie. Speeksel en eten kan dan niet meer langs de voedselbrok. Hierdoor kan je je verslikken. De voedselbrok moet dan door een arts met een endoscoop verwijderd worden.
verminderde kwaliteit van leven. Denk dan aan regelmatig overgeven, beperking door diëten, sociale isolatie, angst, vermoeidheid, vaker naar het ziekenhuis.
Veel van de bovenstaande klachten kunnen ook een andere oorzaak hebben. Houden de klachten langer dan twee weken aan? Neem dan contact op met je huisarts om de oorzaak van de klachten vast te stellen.
Oorzaak van eosinofiele oesofagitis
Eosinofiele oesofagitis komt door een chronische ontsteking van de slokdarm. Deze ontsteking kan veroorzaakt worden door bepaalde voedingsmiddelen maar ook door bepaalde stoffen die in de lucht zitten. Er kan dan een allergische reactie ontstaan tegen deze stoffen, ook wel triggers genoemd. Door de reacties van ons afweersysteem en deze triggers op elkaar, ontstaat er een chronische ontsteking. De ontsteking zorgt ervoor dat ons afweersysteem uit balans raakt , waardoor de slokdarm delen van zijn functie verliest. Hierdoor wordt de slokdarm gevoeliger voor triggers. Door een langdurige ontsteking van de slokdarm kan littekenweefsel ontstaan (fibrostenosis). Het gevolg hiervan is dat je slokdarm stugger en nauwer wordt.
Veel mensen met eosinofiele oesofagitis hebben ook last van hooikoorts, eczeem, een voedselallergie of astma. Deze allergische aandoeningen komen ook vaak voor bij hun directe familieleden
Hoe gaat het verder?
Diagnose
Eosinofiele oesofagitis kan vastgesteld worden met een gastroscopie van de slokdarm. Dit is een kijkonderzoek van de slokdarm. De arts kijkt met een flexibele slang met daarop een kleine camera, via je mond in je slokdarm. Deze flexibele slang wordt ook wel endoscoop genoemd.
Met de camera ziet de arts een slokdarmontsteking of verandering van het weefsel. Tijdens het onderzoek neemt de arts kleine hapjes weefsel (biopten) weg. Deze biopten worden vervolgens onderzocht onder de microscoop. Wanneer het biopt veel eosinofielen (afweercellen) bevat, kan de arts de diagnose ‘eosinofiele oesofagitis’ stellen.
Behandeling van eosinofiele oesofagitis
Eosinofiele oesofagitis is niet te genezen, maar wel te behandelen. Het verschilt per persoon welke behandeling aanslaat en welke niet. Er zijn verschillende soorten behandelingen mogelijk.
Medicijnen
De arts zal in eerste instantie medicijnen voorschrijven die het maagzuur minder zuur maken. Maagzuur komt soms omhoog in de slokdarm en kan op die manier de slokdarm irriteren. Wanneer het maagzuur minder zuur is, kan dit de klachten soms verminderen.
De arts kan je daarnaast ook medicijnen voorschrijven die de allergische reactie en de ontstekingsreactie verminderen. Deze medicijnen onderdrukken het immuunsysteem en gaan zo de allergische reactie en de ontstekingsreactie tegen.
De meeste mensen met eosinofiele oesofagitis reageren goed op een behandeling met medicijnen. Maar als er ondanks eerdere behandelingen nog steeds veel klachten zijn, kan de arts een biological voorschrijven. Dit is een biologisch geneesmiddel dat in levende cellen wordt gemaakt. De biological is zo gemaakt dat het precies de onderliggende allergische reactie en de ontstekingsreactie aanpakt.
Voeding
De arts kan je een speciaal dieet voorschrijven om de allergische reactie op voedingsmiddelen te voorkomen.
Oprekken van de slokdarm
Helpen bovenstaande behandelingen niet voldoende en is er sprake van een vernauwing? Dan kan de arts de klachten verminderen door de slokdarm op te rekken. De arts brengt dan een flexibele slang (endoscoop) met een ballonnetje via de mond in de slokdarm. Dit ballonnetje wordt een minuut lang opgeblazen waardoor de slokdarm wordt opgerekt. Meestal zijn er drie tot vier oprekkingen nodig, verspreid over een aantal dagen. De arts gebruikt telkens een iets grotere ballon om de slokdarm verder op te rekken.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij eosinofiele oesofagitis
Tips en adviezen
Tips bij slikklachten en passageklachten slokdarm
Broodmaaltijd: snijd de harde korsten van het brood en besmeer het met smeuïg beleg. Drink iets bij iedere hap. Je kan in plaats van brood ook pap nemen.
Nagerecht of tussendoortje: zacht (geschild) fruit of een zuivelproduct zijn voorbeelden van geschikte nagerechten of tussendoortjes.
Tijdens alle maaltijden: eet rustig en kauw goed. Drink voldoende tijdens en na de maaltijd.
Als je behoefte hebt aan een persoonlijk voedingsadvies dan kan je het beste contact opnemen met een diëtist.
Warme maaltijd
Vlees: vermijd ‘vezelig’ vlees zoals rundvlees. Kip, wild of vis zijn meestal gemakkelijk door te slikken. Snijd het vlees of de vis heel fijn of maal het met behulp van een staafmixer of keukenmachine. Voeg eventueel jus of bouillon toe om het doorslikken gemakkelijker te maken.
Groente: ook groenten kan je pureren of fijnsnijden. Gaargekookte groenten zijn meestal gemakkelijker door te slikken dan rauwkost. Je kan de groente ook smeuïger maken met behulp van melk, room of saus.
Aardappelen: je kan de aardappelen smeuïg maken met behulp van jus, appelmoes, saus of bouillon of vervangen door puree. In plaats van aardappelen kan je ook gebruik maken van pasta of rijst gecombineerd met een saus.
Een maaltijdsoep is een goede variant voor de warme maaltijd. Snijd de vulling fijn of maak de ingrediënten van de soep fijn met de staafmixer.
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting.
In samenwerking met: Prof. Dr. A.J. (Arjan) Bredenoord, MLD-arts (Amsterdam UMC), gespecialiceerd in neurogastroenterologie en motiliteit
Laatst herzien: april 2023
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.
