Als je denkt dat je last heb van anale klachten, kun je op de website van analeklachten.online terecht voor meer informatie. Zij hebben een online tool ontwikkeld om als je last hebt van anale klachten, te achterhalen wat er aan de hand is en wat je vervolgens aan kan doen. Je kan hier ook terecht voor vragen. Deze website is tot stand gekomen door samenwerking met chirurgen die gespecialiseerd zijn in de proctologie uit heel Nederland.
Aambeien
Wat is het?
Aan de binnenkant van de anus (het poepgat) zit een sponsachtig netwerk van aders. Als deze aders opzwellen en gaan uitstulpen noemen we dat aambeien (hemorroïden). Aambeien kunnen in de anus zitten of naar buiten komen. We spreken dan van inwendige of uitwendige aambeien. Aambeien zijn onschuldig maar veel mensen hebben er in hun dagelijks leven last van. Vooral mensen boven de 50 jaar hebben aambeien. Zowel mannen als vrouwen kunnen aambeien krijgen.
alle info op een rijin onze brochure over aambeien
Oorzaak van aambeien
Aambeien ontstaan door een verhoogde druk op de aders net boven de anus. Deze raken geïrriteerd, zwellen op en rekken uit. De verhoogde druk op de aders kan een gevolg zijn van:
- Persen
Als je gaat persen omdat jouw poep hard is of je probeert te poepen terwijl je geen aandrang hebt, komt er te veel druk op de aders boven de anus. Poep kan hard worden als je te weinig vezels eet, te weinig drinkt of te weinig beweegt. Bepaalde medicijnen kunnen poep ook hard maken. - Ophouden van de ontlasting
Als je poep ophoudt, hoopt de poep zich op in de endeldarm. De druk in de aders boven de anus neemt daardoor toe. Het is dus goed om te poepen als je aandrang hebt en het niet uit te stellen. - Chronisch hoesten
Tijdens het hoesten komt er veel druk op de bloedvaten te staan en neemt ook de druk in de aders boven de anus toe. - Lang staan
Als je lang staat zonder te lopen, neemt de druk in de bloedvaten toe en kan ook de druk in de aders boven de anus toenemen. - Zwangerschap en bevalling
Tijdens de zwangerschap en de bevalling, neemt de druk in de bloedvaten toe. Vrouwen hebben hierdoor een verhoogd risico op aambeien.
Hoe herken ik het?
Meest voorkomende klachten bij aambeien
Aambeien kunnen bloedverlies, jeuk, pijn of een branderig gevoel aan de anus of een bult bij de anus veroorzaken. Als aambeien naar buiten zakken, kan dit een drukkend en pijnlijk gevoel geven. Het kan dan aanvoelen alsof er iets uit de anus komt en je kunt moeite hebben met het afvegen na het poepen. Aambeien zijn erg kwetsbaar en kunnen makkelijk gaan bloeden als je naar het toilet gaat. Je ziet dan helderrood bloed op/in de poep of bij het afvegen. Ook kan een aambei spontaan gaan bloeden.
Bloed bij de ontlasting wordt meestal veroorzaakt door inwendige of uitwendige aambeien. Bloedverlies uit de anus kan echter ook komen door een ontsteking, een poliep of een tumor in jouw darm. Ga daarom altijd naar de huisarts bij bloed in de ontlasting. De huisarts kan vaststellen of aambeien de oorzaak zijn of dat verder onderzoek nodig is om andere aandoeningen uit te sluiten. Ga ook naar de huisarts als het poepen pijnlijk is of de pijn te erg wordt.
Last van anale klachten?
Hoe gaat het verder?
Diagnose van aambeien
In de meeste gevallen kan de diagnose aambeien gesteld worden door de huisarts. De huisarts vraagt naar je klachten en bekijkt en onderzoekt de anus. Hij zal dan met een gehandschoende vinger de anus ook aan de binnenkant onderzoeken. Dit heet een rectaal toucher.
Soms gebruikt de huisarts een kijkbuisje om de binnenkant van de anus te onderzoeken. Dit wordt een proctoscopie genoemd. De huisarts kan je voor een proctoscopie ook doorverwijzen naar een medisch specialist.
Behandeling van aambeien
Het belangrijkste bij aambeien is zorgen dat jouw poep zachter wordt. Als de poep te hard is moet je meer persen. Hierdoor krijg je meer last van al bestaande aambeien en kunnen er nieuwe aambeien bijkomen. Als de diagnose aambeien is gesteld, krijg je daarom eerst voedingsadviezen en leefregels. Zoals meer vezels eten, veel drinken en voldoende bewegen. Een diëtist kan je hierbij helpen.
Door het opvolgen van deze adviezen zullen in veel gevallen de klachten verdwijnen. Aambeien doen meestal geen pijn, tenzij er een bloedstolseltje in de ader zit.
Laxeermiddelen
Als de voedingsadviezen en leefregels niet helpen om de poep zachter te maken, kan de huisarts je vezelpreparaten (zakjes psylliumvezels) voorschrijven. Als dit ook niet voldoende helpt of je als je er niet tegen kan, kunnen laxeermiddelen voorgeschreven worden zoals macrogol of magnesiumoxide. Deze helpen de poep dunner te maken zodat je minder hoeft te persen.
Andere medicijnen
Als klachten zoals pijn en jeuk niet overgaan kan de arts zalf of zetpillen voorschrijven zoals:
- Zalf of zetpillen met lidocaïne: deze werken plaatselijk verdovend en dus pijnstillend
- Zalf of zetpillen met zink: deze verminderen de pijn en jeuk en kunnen er mogelijk voor zorgen dat de aambeien iets verschrompelen
er zijn veel middelen tegen aambeien zonder recept van de arts te koop bij de drogist. Wees voorzichtig met het gebruik van deze middelen. Overleg bij langdurig gebruik van medicijnen altijd met je arts of apotheker.
Andere behandelingen
Wanneer de voedingsadviezen, leefregels en medicijnen niet voldoende helpen, kan de huisarts je doorverwijzen naar een medisch specialist (maag-darm-leverarts (MDL-arts) of chirurg). Er zijn verschillende behandelingen mogelijk om aambeien te verwijderen. De meeste ingrepen worden poliklinisch gedaan. Dit wil zeggen dat je niet in het ziekenhuis wordt opgenomen. Je kunt op de dag van de ingreep weer naar huis als er geen complicaties zijn. Het is mogelijk dat je voor de ingreep een klysma (darmspoeling) krijgt om de endeldarm en anus schoon te maken.
De verschillende manieren om aambeien te verwijderen zijn:
Afbinden
Dit is de meest gebruikte manier. De aambeien worden met een rubberen elastiekje afgebonden. Dit heet een rubberbandligatie. De elastiekjes kunnen alleen binnen in de anus op het slijmvlies worden geplaatst. Zeven tot tien dagen na de behandeling vallen de afgestorven aambeien af. Het wondje geneest met een klein litteken. De eerste dagen na de ingreep kan je een wee of krampend gevoel onder in de buik hebben. Soms is nog een tweede of derde behandeling nodig.
Inspuiten
Een andere manier om aambeien te verwijderen is het inspuiten van een irriterende vloeistof in de aambei waardoor deze verschrompelt. Dit heet scleroseren.
Soms is een operatie nodig om de aambeien te verwijderen.
Wat kan ik doen?
Tips en adviezen bij aambeien
De tips en adviezen om aambeien te behandelen en te voorkomen, zijn met name gericht op het voorkomen van verstopping en een verhoogde druk op de anus:
Colofon
Deze informatie is geschreven door de Maag Lever Darm Stichting.
In samenwerking met:
Dr. Charlotte Molenaar, chirurg-proctoloog
Laatst herzien:
maart 2024
We houden je graag op de hoogte
We informeren je graag zo goed, betrouwbaar en compleet mogelijk over spijsverteringsziekten en -klachten. Voor voorlichting en onderzoek naar spijsverteringsziekten zijn wij volledig afhankelijk van donateurs.
